A person-centered examination of adolescent conflict resolution behavior and psychological well-being in parent and best-friend relationship contexts

Abstract

Bu çalışma ergenlik dönemindeki gençlerin anne, baba ve en yakın arkadaşlarıyla ilişkilerindeki çatışma çözme stillerinin (problem çözme, uyum gösterme, çatışmaya girme ve iletişimi kesme) örüntüsünü ve bu örüntülerin esenlik hali (problem çözme becerisine olan güven, yaşam-doyumu, sürekli kaygı) ile ilişkisini incelemeyi amaçlamıştır. 11-19 yaş arası 1033 kişinin katıldığı bu çalışmada birey odaklı yaklaşım izlenerek ergenlerin üç yakın ilişki bağlamında sergilediği çatışma çözme davranışları kümeleme analiziyle incelenmiş, analiz dört farklı küme ortaya çıkarmıştır. `Çatışmacı` olarak adlandırılan ilk küme problem çözme için düşük; çatışmaya girme, iletişimi kesme ve uyum gösterme için yüksek puanlara sahip oluşuyla karakterize edilmiştir. `Problem çözücü` olarak adlandırılan ikinci küme ise tam tersi bir örüntü ortaya koymuş ve problem çözme davranışı için yüksek, diğer çatışma çözme stilleri için düşük puanlarla karakterize edilmiştir. `Çatışmacı ama İletişimi Kesmeyen` şeklinde isimlendirilen üçüncü küme çatışmaya girme için yüksek; iletişimi kesme, problem çözme, uyum gösterme için düşük puanlarla karakterize edilmiştir. Dördüncü küme ise `Problem Çözücü ama İletişimi Kesen` şeklinde isimlendirilmiş ve çatışmaya girme için düşük; iletişimi kesme, problem çözme, uyum gösterme için yüksek puanlarla karakterize edilmiştir. Kümeler arasında psikolojik esenlik hali açısından bir fark olup olmadığını anlamak için tek değişkenli varyans analizi yapılmıştır. Analiz sonuçları `Problem Çözücü` adlı kümenin yaşam doyumu ve problem çözme becerisine güven için en yüksek ve sürekli kaygı için en düşük puanlara sahipken `Çatışmacı` adlı kümenin tam tersi puanlara sahip olduğunu ortaya koymuştur. Farklı çatışma çözme örüntülerinin psikolojik esenlik hali açısından farklılık gösterdiğini ortaya koyan bu bulgular, olumlu çatışma çözme davranışı geliştirmenin önemini vurgulamıştır.Anahtar kelimeler: ergenlik dönemi, problem çözme stilleri, ergenin psikolojik esenliği, ergen-ebeveyn ilişkisi, ergenlik döneminde arkadaşlık, birey odaklı yaklaşım

The current study aimed to examine adolescents' conflict resolution patterns in their relationships with their mother, father, and best-friend and to investigate how these patterns differ in adolescents' well-being (i.e., life satisfaction, problem solving confidence, trait-anxiety). Participants were 1033 Turkish adolescents between the ages of 11 to 19. Adolescents' conflict resolution behaviors were examined with a person-centered approach through cluster analysis which revealed four groups of adolescents who differ in their conflict resolution patterns. The first cluster which labeled as `Confrontational and Withdrawing` was characterized by low levels of problem-solving and high levels of conflict engagement, withdrawal and compliance. The second cluster which labeled as `Problem Solver` was characterized by high levels of problem solving and low levels of conflict engagement, withdrawal, compliance. The third cluster `Confrontational but not Withdrawing` was characterized by high levels of conflict engagement and low levels of withdrawal, problem solving, compliance. The fourth cluster `Problem Solver but Withdrawing` was characterized by low levels of conflict engagement and high levels of withdrawal, problem solving, compliance. Univariate ANCOVAs, conducted to examine how these clusters differ in psychological well-being revealed that `Problem Solver` had the highest scores in well-being indicators while `Confrontational and Withdrawing` had the lowest scores. Overall, findings revealed how combinations of different resolution styles differ in well-being and highlighted the importance of developing constructive resolution behaviors in adolescence.Keywords: adolescent psychological well-being, conflict resolution styles, parent-adolescent relationship, friendship in adolescence, person-centered approach