Etik liderlik algısının psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma

Abstract

Etik liderlik davranışları, psikolojik kontrat ihlali algısının azalması, örgütsel özdeşleşmenin artması ve örgütün amaçlarını gerçekleştirmesinde turizm işletmeleri için önem arz etmektedir. Liderin işgörenleri teşvik etmesi, işgörenlerin yaratıcılığının ortaya çıkması için uygun ortam hazırlaması, otelin kurallarını doğru bir şekilde oluşturarak otelde ortak alınan kararları, etkili biçimde uygulaması işgörenlerin algılamalarını etkileyebilecek etik liderlik davranışlarındandır. Söz konusu etik liderlik davranışlar; işgörenin örgütün psikolojik kontrat kapsamındaki yükümlülüklerini tam yerine getirmediğini algılaması sonucu oluşan psikolojik kontrat ihlali ve işgörenin kendini örgütle bir bütün olarak algılayarak, örgütün başarısını kendi başarısı veya örgütün başarısızlığını kendi başarısızlığı olarak görmesi kapsamında ifade edilen örgütsel özdeşleşme bakımından dengeleyici bir unsurdur. Bu araştırmada, turizm sektöründe etik liderlik algısının psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, Antalya ilinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı konaklama işletmelerinde çalışan 390 işgörene anket aracılığıyla ulaşılmıştır. Anket aracılığıyla elde edilen verilerle işgörenlerin etik liderlik algılamalarının psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisini belirlemek amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. Bununla birlikte demografik değişkenlere göre etik liderlik, psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleşme algılamalarının farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t testi ve ANOVA analizi de yapılmıştır. Söz konusu analizler sonucunda psikolojik kontrat ihlali dört bağımsız değişken; iletişimsel etik, iklimsel etik, örgütsel karar vermede etik ve davranışsal etik tarafından açıklanabilmektedir. Ayrıca psikolojik kontrat ihlali istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etik liderlik boyutlarından etkilenmektedir. Örneklemi oluşturan iş görenlerin iletişimsel, iklimsel, örgütsel karar vermede ve davranışsal etik algılarındaki bir birimlik artış, psikolojik kontrat ihlali üzerinde azalış sağlamaktadır. Örgütsel özdeşleşme dört bağımsız değişken; iletişimsel etik, iklimsel etik, örgütsel karar vermede etik ve davranışsal etik tarafından açıklanabilmektedir. Ayrıca örgütsel özdeşleşme istatistiksel olarak anlamlı düzeyde etik liderlik boyutlarından etkilenmektedir. Örneklemi oluşturan iş görenlerin iletişimsel, iklimsel, örgütsel karar vermede ve davranışsal etik algılarındaki bir birimlik artış, örgütsel özdeşleşme üzerinde artış sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Etik liderlik, psikolojik kontrat ihlali, örgütsel özdeşleşme, konaklama işletmeleri.

Ethical leadership behaviors are emerging as an important factor in reducing the perception of violation of psychological contracts, in increasing the number of organizational identities and in attaining the aims of organizations. Encouraging employees, creating a suitable environment for the emergence of employees' creativity, by establishing the rules correctly of the hotel, effective implementation of decisions taken at the hotel by the leader are ethical leadership behaviors that can affect employees' perceptions. Ethical leadership behaviors are a balancing act for psychological contract violation which resulting from perceiving employee that the organization does not fully fulfill its obligations under the psychological contract and in terms of organizational identification which is defined as the employee's perception of itself as a whole organization and employee's under taking the success or failure of the organization.In this study, it was aimed to determine the effect of ethical leadership perception on the psychological contract violation and organizational identification in tourism sector. For this purpose, 390 employees who is working in five-star accommodation establishments in Antalya were reached through a questionnaire. T-test, ANOVA and regression analysis was performed by using the data obtained from the questionnaire. As a result of these analyzes, the violation of the psychological contract can be explained by four independent variables which are communicative ethic, climatical ethic, ethic in organizational decision making and behavioral ethic. In addition, psychological contract violation is affected statistically significant by the dimensions of ethical leadership. According to this result, an increase in employees' perceptions of communicative ethic, climatical ethic, ethic in organizational decision making and behavioral ethic is decreasing on psychological contract violation. At the same time, organizational identification can be explained by four independent variables which are communicative ethic, climatical ethic, ethic in organizational decision making and behavioral ethic. Also organizational identification is affected statistically significant by the dimensions of ethical leadership. According to this result, an increase in employees' perceptions of communicative ethic, climatical ethic, ethic in organizational decision making and behavioral ethic is increasing on organizational identification.Keywords: Ethical leadership, psychological contract violation, organizational identification, accommodation establishments.