Sürece dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemi ve bir üretim işletmesinde örnek uygulama

Abstract

Sürece dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme (SDFTM), faaliyetleri gerçekleştirmek için gerekli olan zamanı dikkate alan ve geleneksel faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM) yönteminin eksikliklerini gidermek amacıyla geliştirilen bir yöntemdir. SDFTM yönteminde yalnızca iki veriye ihtiyaç duyulmaktadır. Bunlardan birincisi faaliyetleri gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan kaynak miktarı, ikincisi ise bu faaliyeti ne kadar sürede gerçekleştirdiğimizdir. Bu yöntemi geleneksel FTM yönteminden ayıran en önemli özelliği, atıl kapasitenin hesaplanabilmesidir. SDFTM yöntemi ile faaliyeti gerçekleştirmek için gerekli olan zaman ve kaynak bilindiğinden, toplam zamandan işin yapılması için ihtiyaç duyulan gerekli zaman çıkarılarak atıl kapasite hesaplanabilmektedir. Geleneksel FTM yöntemine göre SDFTM yönteminin daha az değişkene ihtiyaç duyması, bu yöntemin uygulanmasını ve güncellenmesini kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, SDFTM yönteminin bir mobilya üretim işletmesinde uygulanması ve maliyetlerin SDFTM yöntemine göre belirlenmesidir. Çalışmada örnek olay çalışması yapılmış ve SDFTM yönteminden yararlanılarak mobilya işletmesinde üretilen ürünlerin maliyetleri hesaplanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, SDFTM yöntemi kullanılarak atıl kapasite maliyeti hesaplanmış ve bu maliyetler ürün hatlarına yüklenmeyerek ürünlerin gerçek maliyetleri bulunmuştur.

Time-driven activity-based costing (TDABC) is a method which considers the necessary time for making activity and that is developed in order to correct conventional activity based costing's (ABC) deficiences. Only two data are needed in this method. The first one is amount of resource needed to perform the activities. The second one is about how long time we make this activity. The most important feature of this method which distinguishes from traditional costing is that unused capacity can be calculatedSince the time and resources required to perform the activity are known by the TDABC method, the unused capacity can be calculated by subtracting the time required to perfom the activity from total time. For the TDABC method requires less variance according to the conventional ABC method, facilitating the application and updating of this method.The aim of this study is to apply the TDABC method in a furniture manufacturing enterprise and determine the costs according to the TDABC method. In this study, the case study was carried out and the costs of the products produced in furniture business were calculated by using TDABC method. As a result of the study, the unused capacity cost was calculated by using the TDABC method, these costs were not loaded on the product lines and the accurate costs of the products were found.