Târîh-i Ungurus`un söz varlığı ve dizini (106b-210a)

Abstract

Bu çalışmada, Klasik Osmanlı Türkçesi ile yazılmış olan ve Macarların tarihinden bahseden Târîh-i Ungurus adlı eserin 106b-210a varaklarının dizini oluşturulmuş ve söz varlığı incelenmiştir. Çalışma, dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci Bölüm'de, çalışmaya giriş yapıldıktan sonra Târîh-i Ungurus ve yazarı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci Bölüm'de, sözcük ve söz varlığı hakkında bilgi verildikten sonra eserin söz varlığı Adlar, Fiiller, Sıfatlar, Zamirler, Zarflar, Edatlar, Bağlaçlar, Ünlemler, Deyimler, Atasözleri, İlişki Sözleri (Kalıp Sözler) ve İkilemeler olmak üzere 12 ana başlık altında incelenmiştir. Bu incelemede 2.897 söz tespit edilmiştir. Üçüncü Bölüm'de yer alan dizin, Dizin ve Özel Adlar Dizini olmak üzere iki kısımda incelenmiştir. Özel Adlar Dizini de, Kişi Adları Dizini ile Yer ve Ulus Adları Dizini olmak üzere ikiye ayrılmış olup bu dizinlerde toplam 4.035 madde başı bulunmaktadır. Dördüncü Bölüm'de ise çeviri yazılı metne yer verilmiştir. Son olarak araştırma ile ilgili bulgulara dayanılarak elde edilen genel sonuçlara ve çalışmada yararlanılan kaynakların bulunduğu kaynakçaya yer verilerek çalışma tamamlanmıştır.Anahtar kelimeler: Târîh-i Ungurus, bağlam, dizin, söz varlığı.

In this study, the index of 106b-210a pages of Târîh-i Ungurus, written in Classical Ottoman Turkish and describing the history of the Hungarians, was created and the vocabulary was examined. This study, consists of four main sections. In the first chapter, after the introduction of the study, information about Târîh-i Ungurus and its author has been given. In the second chapter, after giving information about the word and vocabulary, the vocabulary of the work is explained under 12 main headings: Nouns, Verbs, Adjectives, Pronouns, Adverbs, Prepositions, Conjunctions, Exclamations, Idioms, Proverbs, Relationship Words (Pattern Words) and Hendiadys. In this review, 2.897 words were determined and the detected vocabulary was listed with page and line numbers. In the third chapter, the index that is the basis of the study is given under the titles of `Personal Names Index`, `Person Names Index` and `Place and Nation Names Index`. There are a total of 4.035 items in these indexes. In the fourth chapter, the translated text is included. Finally, the study was completed by including the obtained general results based on the findings related to the research and the bibliography of the resources used in the study.Keywords: Târîh-i Ungurus, context, index, vocabulary.