C2-simetrik 1,2-diollerin katalizörlüğünde aldehitlere enantiyoseçimli dietilçinko katılması

Abstract

Bu yüksek lisans tezinde, C2- simetrisine sahip iki dişli 1,2 diol ligandlarının sentezi, kolay sentez yöntemleriyle ve ılımlı şartlarda üç basamakta elde edilmiştir. Sentezlenen optikçe saf C2-simetrik (1R,2R)-1,2-bis(2′-bromofenil)-etan-1,2-diol (4) ve (1R,2R)-1,2-bis(2′-fenilfenil)etan-1,2-diol (5) ligandlarının yapıları, 1H-NMR, 13C-NMR, IR ve kütle spektral verileri kullanılarak karakterize edilmiştir. Sentezlenen kiral (4) ve (5) ligandlarının, aromatik aldehitlere enantiyoseçimli dietilçinko katılma reaksiyonundaki katalitik aktiviteleri incelenmiştir. Enantiyoseçimli dietilçinko katılması, (4) katalizörlüğünde özellikle 1- naftaldehite (%94 ee) ve (5) katalizörlüğünde ise 1- naftaldehit ile 3- klorobenzaldehit aromatik aldehitlerine, mükemmel seviyede enantiyoseçimlilik (%97- %98 ee) ile sonuçlanmıştır. Ayrıca, sentezlenen tüm ligandların etkinlikleri, aromatik aldehitlere Ti(IV) gibi bir metal varlığında dietil çinko katılmasında incelenmiş ve mükemmel sonuçlar alınmıştır (>%99 ee).

At this graduate thesis, C2-symmetric diol bidantate ligands have been synthesized in a straightforward manner through a three-step reaction with good yields. The synthesized C2-symmetric (1R,2R)-1,2-bis(2′-bromophenyl)-ethane-1,2-diol (4) ve (1R,2R)-1,2-bis(2′-phenylphenyl)ethane-1,2-diol (5) were characterized by using 1H-NMR, 13C-NMR, IR and mass spectral data. The synthesized chiral (4) and (5) ligands were evaluated in the enantioselective addition of diethylzinc to aromatic aldehydes. The enantioselective diethylzinc addition gave excellent enantioselectivity especially with 1-naphtaldehyde (%94 ee) in the catalysis of (4) and in the catalysis of (5) resulted excellent enantioselective induction with 1-naphtaldehyde and 3-chlorobenzaldehyde (%97- %98 ee). In addition to this, the catalytic activity of the ligands were evaluated in the enantioselective diethylzinc to aldehydes in the presence of Ti(IV) (>%99 ee).