Enerji tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye örneği

Abstract

Enerji kaynakları sanayideki üretimi ve yaşam konforu göz önüne alındığında tüketimi etkilemekte olup rekabet açısından ekonominin de en önemli parametrelerinden biridir. Enerji tüketimi, bir ülkenin yaşam standardı ve ekonomik büyümesi ile orantılı olduğundan toplumun refah düzeyini doğrudan etkilemektedir. Nüfus artışı, endüstrileşme ve modern kentleşmenin sonucu olarak artan enerji tüketimi ile doğrudan orantılı olarak bu tüketimi karşılayacak enerji arzı da göz önüne alınması gereken etkili bir araçtır. Bu durum enerji piyasası kapsamında ülkelerin enerji stratejileri ve politikalarını belirlemede önem kazanmaktadır. Türkiye, yaklaşık %75 oranla enerji ihtiyacını ithal etmekte olup ekonomik büyümede enerjiye bağımlı bir ülkedir. Bu çalışmada; Türkiye ekonomisine ilişkin 1970-2015 dönemine ait yıllık veriler analiz edilerek, Türkiye için enerji tüketim değerleri ile ekonomik büyümenin ölçütü olarak reel Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) kullanılarak enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada, bu ilişkinin durağanlığını test etmek için birim kök testleri, nedenselliği tespit etmek için Granger nedenselik testi, uzun dönem ilişkisini tespit etmek amacıyla da eşbütünleşme testi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ile enerji tüketiminin eşbütünleşik oldukları ve enerji tüketiminden reel GSYH'ye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi sonucuna varılmıştır. Ayrıca enerji tüketimini oluşturan farklı enerji kaynaklarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi aynı yöntemler kullanılarak incelenmiştir.

Energy sources affect consumption in terms of production and living comfort in the industry and is one of the most important parameters of the economy in terms of competition. Energy consumption is directly proportional to a country's standard of living and economic growth, which directly affects the welfare of society. Energy supply to meet this consumption in direct proportion to increasing energy consumption as a result of population growth, industrialization and modern urbanization is an effective tool to consider. This situation gains importance in determining the energy strategies and policies of countries within the scope of energy market. Turkey is importing its energy needs compared to approximately 75% and an energy-dependent country in economic growth. In this study; by analyzing data for the year 1970 2015 period related to Turkey's economy, energy consumption value for Turkey and real gross domestic product (GDP) as a measure of economic growth by using the relationship between energy consumption and economic growth were examined. In this study, unit root tests were used to test the stability of this relationship, Granger causality test was used to determine causality, cointegration test was used to determine long-term relationship. As a result of the study, it is concluded that the gross domestic product (GDP) and energy consumption are cointegrated and a one-way causality relationship from energy consumption to real GDP. In addition, the effect of different energy sources on economic growth is examined using the same methods.