Türkiye ve Kosova`da kullanılan atasözlerinde hayvan adları

Abstract

Atasözü, milletlere atalarından miras kalan, ait olduğu toplumun değeryargılarını içeren özlü sözlerdir.Türk kavimlerine ait atasözleri, taşıdıklarımesajlar itibariyle Türk milletinin temel zihin yapısını yansıtan sözlü edebiyatürünleridir. Atasözleri, tarih boyunca Rumeli Türkleri arasında da çokönemsenmiş ve kullanılmıştır. Konu açısından Kosova'daki Türk atasözleri,Türkiye'deki atasözleriyle özdeştir. Ancak söz dizimi, ses özellikleri vb.yönlerden komşu milletlerin dillerinden etkilenmiştir.Tezin giriş bölümünde atasözlerinin kaynaklarından, Türk edebiyatındaatasözlerinin oluşumundan, Türk kültüründeki öneminden ve hayvanlarla kurulanatasözlerinin Türk kültür dünyasındaki yerinden bahsedilmiştir. Tezin birincibölümünde Kosova Türkleri ve Türkçesine, ikinci bölümde Türk kültüründehayvan kavramına ve bu hayvanlara yüklenen anlamlara yer verilmiştir. Hayvanadları dokuz başlık altında toplanmıştır: Evcil hayvanlar, vahşi hayvanlar, kuşlar,böcekler, sürüngenler, yumuşakçalar, eklem bacaklılar, kurbağa ve balık.Türkiye'de standart dilde atasözlerinde kullanılan hayvan adları, Türkiye bölgeağızlarında ve Kosova Türkçesinde atasözlerinde kullanılan hayvan adlarıalfabetik olarak sıralanmış ve sonuç bölümünde tablolarla ilgili hayvanlara aitsayısal veriler gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türk dili ve edebiyatı açısından atasözlerinin öneminivurgulamak ve atasözlerinde hayvanlara yüklenen duygu durumlarınıbelirlemektir.Anahtar Kelimeler: Atasözü, Kosova atasözleri, Türkiye atasözleri, hayvanadları

Proverb is a concise word that includes the values of the society to whichnations are inherited from their ancestors. Proverbs belonging to Turkish tribes areoral literature products that reflect the basic mental structure of the Turkish nationin terms of the messages they carry. Proverbs have been very important and usedamong Rumeli Turks throughout history. Turkish proverbs in Kosovo in terms ofsubject, is identical with proverbs in Turkey. However, syntax, word features etc.has been influenced by the languages of neighboring nations. In the introductionpart of the thesis, the sources of proverbs, the formation of proverbs in Turkishliterature, the importance of Turkish culture and the place of proverbs establishedwith animals in the Turkish cultural world are mentioned. In the first part of thethesis, Kosovo Turks and Turkish, in the second part, the concept of animal inTurkish culture and the meanings attributed to these animals are given. Animalnames are collected under nine headings. Pets, wildlife, birds, insects, reptiles,mollusks, arthropods, frogs and fish. The animal names used in the standardlanguage in Turkish proverbs, mouth expressions of the animal names used inTurkey and in Kosovo Turkish, the alphabetical order of the animals shown in thetable of numerical data.The aim of this study is to emphasize the importance of proverbs in terms ofTurkish language and literature, and to determine the emotional states attributed toanimals in proverbs.Key Word: Proverb, Kosova Proverbs, Turkey Proverbs, Animal Names