Feminist kuram perspektifinden kadın filmi olgusu: Türkiye`deki kadın filmleri festivalleri örneği

Abstract

Sinema geçmişten günümüze cinsiyet mitlerinin üretildiği, toplumsal, kültürel ve siyasal olayların izdüşümlerine rastlanan bir pratik olmuştur. Kadın hareketlerinin 1970'li yıllarda faaliyet göstermesi ile birlikte kadın sinemacılar da sinema alanındaki kalıp yargıları kırıp feminist farkındalık oluşturma eğilimi göstermişlerdir. Cinsiyet eşitsizliği sonucunda doğan kadın hareketleri ile birlikte kadınlar emeklerinin sinemada da görünürlük kazanmasını istemişler ve sinemada feminist eleştirel kuram gündeme gelmiştir. Toplumumuzda bulunan ataerkil ideoloji bizim sinemamızı da doğrudan etkilemiştir. Ataerkil toplum yapısı ile erkek egemenliği ve hegemonyasının etkili olduğu anaakım sinemada kadınlar da yer edinmeye başlamışlardır. Kadın sinemacılarla birlikte erkek tarafından oluşturulan kadın imajı yıkılmış, yerine kadın eliyle oluşturulan kadın imajı literatürde yer bulmuştur. Kadın deneyimlerinden ve kazanımlarından, kadın bakış açısından hareketle `kadın filmi` olgusu sinemamızda görünürlük kazanmıştır. Çalışmada Türkiye'deki `kadın filmi` olgusuna yönelen kadın film festivalleri ele alınmıştır. Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali ile Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali `kadın filmi` konusu bağlamında incelemeye değerdir. Her yıl düzenlenen festivallerde kadın yönetmenlerin bakış açısından yansıtılan, kadın sorunlarının ve deneyimlerinin yer aldığı filmler sayesinde sinemada kadın emeği görünürlük kazanmıştır. Türk Sineması'nın melodramatik yapısından sıyrılan filmler, dişil değerleri ön plana çıkarmıştır. Konu bağlamında yapılan görüşmelerle de tez desteklenmiştir.

Cinema has ever been a practice that generates gender myths where the effects of social, cultural and political events can be spotted. In conjunction with the women rights movements in 1970s, the female movie makers started to show a tendency towards breaking the traditional roles and creating a feminist awareness. Along with the women rights movements, which arose because of the gender inequality, the women wanted to show their efforts in the movie industry as well and so the feminist criticism gained currency.Patriarchal ideology inherent in our society had a direct influence on our cinema, too. Women started to have an important place in the mainstream movie industry that is under the influence of patriarchal society and male dominance. With the entrance of female movie makers, the woman image, that had been created by menin the literature, has been replaced by a new image created by women. `Woman Movie` style, based on the female perception, experience and rights, has become visible in our movie industry. In this study, the woman movie festivals that handle woman movies are discussed.Especially Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali (Flying Broom International Woman Movies Festival) and Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali (Mobile Filmmor Woman Movies Festival) are worth to study in terms of `woman movie` concept. Thanks to the movies treating the problems and experiences of the women through the perspectives of directors and shown in the festivals held annually, the female efforts in cinema have become more visible. By eluding the melodramatic tradition of the Turkish Cinema, these movies brought the female values in day light. The interviews held on the topic have also supported the thesis.