Lise öğrencilerinin kariyer gelişiminde aile etkisi ve algılanan anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma lise öğrencilerinin kariyer gelişimlerinde aile etkisi ile algıladıkları anne baba tutumları arasındaki ilişkiyi araştırmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla lise öğrencilerinin anne-baba tutumu psikolojik özerklik boyutu ile kariyer gelişiminde aile etkisine, anne-baba tutumu kabul ilgi boyutu ile kariyer gelişiminde aile etkisine, anne baba tutumu denetleme boyutu ile kariyer gelişiminde aile etkisine ve anne baba tutumları ölçeği alt boyutları ile kariyer gelişiminde aile etkisi ölçeği alt boyutları arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Samsun ili Çarşamba ilçesinde ortaöğretime devam eden 306'sı kadın 296'sı erkek 602 lise öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Çalışmada lise öğrencilerinin kariyer gelişiminde aile etkisini ölçmek amacıyla Fouad ve arkadaşları (2010) tarafından geliştirilen ve Akın, Usta ve Satıcı (2012) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan Kariyer Gelişiminde Aile Etkisi Ölçeği, anne-baba tutumlarını ölçmek amacıyla ise Lamborn ve arkadaşları (1991) tarafından geliştirilen ve Yılmaz (2000) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan Anne-Baba Tutum Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgiler Formu kullanılmıştır. Veriler 20.00 SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin normallik incelemesi doğrultusunda Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı analiz tekniği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda lise öğrencilerinin anne baba tutumları psikolojik özerklik alt boyutu ile kariyer gelişiminde aile etkisi arasında anlamlı ilişki bulunmamışken, anne-baba tutumları kabul ilgi alt ölçeği ile kariyer gelişiminde aile etkisi ölçeği arasında ve anne-baba tutumları denetleme alt ölçeği ile kariyer gelişiminde aile etkisi ölçeği arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca anne-baba tutumları ölçeği alt boyutları ile kariyer gelişiminde aile etkisi ölçeği alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Bu araştırmadan elde edilen bulgular literatür doğrultusunda yorumlanmış ve önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: kariyer, kariyer gelişiminde aile etkisi, anne baba tutumları

This study was conducted to investigate the relationship between the family effect and perceived parental attitudes of high school students in their career development. Research was conducted in 2018-2019 academic year with 602 high school students 306 of which were female and 296 of which were male receiving education in secondary school in Çarşamba district of Samsun. For this purpose examination was made on high school students' parental attitude psychological self-determination dimension and family effect on career development, parental attitude acceptance relation dimension and family effect on careeer development, parental attitude inspection dimension and family effect on career development and relation between parental attitude scale sub dimensions and family effect on career development sub dimensions. In the study, Family Effect Scale on Career Development developed by Fouad et al. (2010) which was adopted to Turkish by Akın, Usta and Satıcı (2012) was used in order to measure the family effect on high school students' career development. Parental attitude scale developed by Lamborn et al. (1991) which was adopted to Turkish by Yilmaz (2000) and personal information form which was developed by the researcher were used in order to measure the parental attitude. Data was analyzed with 20.00 SPSS package program. Pearson Product Moment Correlation Coefficient analysis technique was used for the normalization of data. As a result of the analyzes made, no significant correlation could be determined between high school students' parental attitudes psychological autonomy sub dimension and family effect on career development while significant positive correlation was determined between parental attitude acceptance relation dimension and family effect on careeer development,as well as parental attitude inspection sub dimension and family effect on career development. Also, significant relationships were determined between the sub-dimensions of the parent attitudes scale and the family effect scale in career development. The findings of this study were interpreted and recommendations were made in the light of the literature.Keywords: career, family influence in career development, mother father attitudes