8 numaralı Trabzon vilayeti Ahkâm defteri`nin yeni yazıya çevrilmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

Osmanlı devleti yönetiminde devletin temelini oluşturan üç temel şey; Bâb-ı Asafi, Bâb-ı Defter, Divan-u hümayun idi.Devletin temelini oluşturan teşkilatların birbiriyle olan ilişkileri ise merkezi olarak yönetim, taşra, askeriye, maliye, adliye gibi birçok teşkilatlanma ile oluşturulmuştur. Araştırmamız; Osmanlı da idari birim taksimatın ve yönetici idari yönetiminin teşkilatlanmasını; Osmanlı da ahkâm defterleri ve muhtevaları olarak dört ana bölümde tanzim edilmiştir. Bu defterin kayıtlar arasında en uzun defter olma niteliği ile 8 Numaralı Trabzon Vilayeti Ahkâm Defteri'nin çevirimi incelenmiştir. Bu sayede yeni yazıya çevirimi çalışarak konuların bütünlüğü olagelmiştir. Osmanlı döneminde Trabzon eyaletinin mahallesi, yer adları, yönetimi, idari teşkilatı, yöneticileri, vesikaları, meselelerinin analizini sağlayarak bilim ve sosyal tarihi adına ışık olmuştur. Değerlendirdiğimiz belgeler, dönemsel olarak 1742-1911 yıllarını içine alan aşağı-yukarı 168 yıllık bir süreci kapsamaktadır. Ahkam defterleri muhtevalarıyla farklı alanları sayesinde metin çevirimi ile dönemine katkı sağlamıştır. Dönemin çözümlenmesiyle gelecek nesillere yol gösterici olmuştur. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Teşkilatlanma, Trabzon Eyaleti, Ahkâm, Adli Meseleler.

Under the rule of the Ottoman Empire, the three basic things that formed the basis of the state were Bab-ı Asafi, Bab-ı Defter, Divan-i Humayun. On the other hand, the relations between the organizations that constitute the basis of the state have been established by many organizations such as central administration, provincial, military, finance and judiciary.Our research was put in order in four main parts as, The organization of administrative unit administration, and administrative executive divisions in the Ottoman Empire, Ahkâm books in the Ottoman Empire and the judicial issues. This book is the longest among the records and the translation of Ahkâm Book of Trabzon Province numbered 8 was examined.Thanks to, the integrity of the subjects has become the working by translating into new writing. History has shed light on its social history in the name of science by providing analysis of Trabzon province, neighborhood place names, administration, administrative organization, administrators, documents in the Ottoman period. The documents we evaluated involve a period of approximately 168 years, include the period 1742-1911. Thanks to its contents, Ahkam books have contributed to the period with the translation of texts. With the analysis of the period, it has guided future generations.Key words: Ottoman Empire, Organization, Trabzon Province, Ahkâm, Judicial Issues.