Ordu aktarlarında satılan bazı bitkisel drogların uçucu yağ içerikleri ve bileşenlerinin belirlenmesi

Abstract

Tıbbi ve aromatik bitkilerin koruyucu ve tedavi edici etkileri; lezzet, koku ve renk verici özelikleri içerdikleri biyoaktif bileşiklerden kaynaklanır. Türkiye'de tıbbi ve aromatik bitkilerin büyük çoğunluğu doğal floradan gelişigüzel bir şekilde toplandığı için, aktarlarda satılan bitkisel drogların biyoaktif madde içeriği ve bileşenleri oldukça değişkenlik göstermektedir. Bu çalışmada, Ordu ilindeki dört aktardan temin edilen adaçayı, anason, civanperçemi, defne, kekik, kimyon, kişniş, lavanta, mersin, nane, okaliptüs ve rezene bitkilerinin uçucu yağ oranı ve uçucu yağ bileşenleri incelenmiştir. Bitki örneklerinin uçucu yağ içeriği su buharı distilasyonu, uçucu yağ bileşenleri ise GC/MS analizi ile belirlenmiştir. En yüksek uçucu yağ oranı % 3.52 ile lavanta (Lavandula officinalis), en düşük uçucu yağ oranı ise % 0.37 ile civanperçemi (Achillea millefolium) bitkisinde elde edilmiştir. Bazı uçucu yağ bileşenleri yönünden farklı aktarlardan alınan bitki örnekleri arasında önemli farklılıklar gözlenmiştir. Adaçayı, civanperçemi, defne, mersin ve okaliptüs bitki örneklerinde eucalyptol, anason ve rezenede trans-anethole, kişniş ve lavantada linalol, kekikte carvacrol, nanede carvone ve kimyonda cuminaldehyde uçucu yağın ana bileşeni olarak belirlenmiştir

Preventive and therapeutic effects and flavouring, colouring and aromatic characteristics of medicinal and aromatic plants are determined by bioactive compounds they contain. As medicinal and aromatic plants are mostly collected haphazardly from natural habitat in Turkey, content and constituents of bioactive compunds of herbal drugs sold in herb and spice sellers are considerable variable. In this study, essential oil contents and their constituents of sage, aniseed, yarrow, laurel, oregano, cumin, coriander, lavender, myrte, mint, eucalyptus and fennel obtained from four herb and spice sellers in Ordu province were studied. Essential oil contents of the plant samples were determined by steam distillation and essential oil components were analyzed by GC/MS. The highest (% 3.52) and lowest (% 0.37) essential oil contents were obtained from lavanta (Lavandula officinalis) and yarrow (Achillea millefolium), respectively. In terms of certain essential oil constituents, significant variations were observed among herbal drugs taken from different spice sellers. Eucalyptol in sage, yarrow, laurel, myrte and eucalyptus, trans-anethole in aniseed and fennel, linalol in coriander and lavender, carvacrol in oregano, carvone in mint and cuminaldehyde in cumin were determined as the main component of essential oil.