Türk fındık çeşitlerinin (Corylus avellana L.) bakteriyel yanıklık hastalığına (Xanthomonas arboricola pv. corylina) karşı toleranslarının belirlenmesi

Abstract

Çalışmada Türk fındık çeşitleri (Acı, Çakıldak, Foşa, İncekara, Kalınkara, Kan, Kargalak, Kuş, Mincane, Palaz, Sivri, Tombul, Uzunmusa, Yassı Badem ve Yuvarlak Badem) kullanılmıştır. Türkiye için büyük bir ekonomik öneme sahip fındık bitkisinin yapraklarında lezyonlar oluşturarak ürün kaybına neden olan Xanthomonas arboricola pv. corylina bakterisinin fındık çeşitlerine göre enfeksiyon derecesi araştırılmıştır. Ayrıca çalışmada kullanılan fındık çeşitlerinin yapraklarının içermiş olduğu madde veya maddelerden dolayı bu bakteriye karşı antimikrobiyal etkisi araştırılmıştır. Araştırmada fındıkta bakteriyel yanıklığa sebep olan Xanthomonas arboricola pv. corylina bakterisinin araziden izole edilen AT8/Z ırkı kullanılmıştır. 106 bakteri/ml yoğunlukta steril saf su ile hazırlanmış 24 saatlik Xanthomonas arboricola pv. corylina kültürü her bir bitkinin bütün yapraklarını ıslatacak şekilde püskürtme suretiyle bulaştırılmıştır. Fındık çeşitlerinin inokulasyonundan 20 gün sonra hastalık semptomlarına dair gözlemler alınmıştır. Bu çalışmada bakteriyel yanıklığa tolerans ölçütü olarak lezyonlu yaprak oranı ve lezyonlu yapraklarda lezyon derecesi ölçütleri kullanılmıştır. Bu doğrultuda lezyonlu yaprak oranı esas alındığında %17.57 oran ile İncekara çeşidi en az lezyonlu yaprak oranına, %77.51 ile Yassı Badem çeşidi ise en fazla lezyonlu yaprak oranına sahip olmuştur. Lezyon derecesi bakımından yaprağın toplam alanının %33.43'lük toplam lezyonlu yaprak alanıyla Uzunmusa çeşidinin lezyonlu yapraklarındaki lezyon derecesi en düşük, %75.01 oranla Yassı Badem çeşidinin lezyonlu yapraklarındaki lezyon derecesi ise en yüksek bulunmuştur. Fındık yapraklarının içermiş oldukları maddelerin bakteriye karşı geliştirmiş oldukları antimikrobiyal etki bakımından 20 mm çap ile en fazla Mincane çeşidinde belirlenmiştir.

This study was conducted with the Turkish hazelnut cultivars (Acı, Çakıldak, Foşa, İncekara, Kalınkara, Kan, Kargalak, Kuş, Mincane, Palaz, Sivri, Tombul, Uzunmusa, Yassı Badem and Yuvarlak Badem). Infection rate of Xanthomonas arboricola pv. corylina causing yield losses by forming lesions on the leaves of hazelnut plant which has a big economical value for Turkey was investigated. Also, antmicrobial efficacy against the bacteria due to the substance or substances which the leaves of hazelnut cultivars using in this study contain was investigated. AT8/Z strain of Xanthomonas arboricola pv. corylina bacteria causing agent of bacterial blight isolated from the field was used. The strain of Xanthomonas arboricola pv. corylina grown for 24 hours was deluted with distelled water to an optical density of 106 bacteria/ml after which all the leaves of each plant were sprayed. Observations regarding the bacterial blight semptoms were taken 20 days afterwards the inoculation. Parameters regarding the tolerance of hazelnut cultivars against the bacterial blight were rate of leaf lesions and lesion rate of infected leaves. According to the rate of leaf lesions İncekara cultivar with rate of %17.57 had the minimum rate of lesions and Yassı Badem cultivar with rate of %77.51 had the maximum rate of lesions. According to the degree of lesion with %33.43 area of leaf lesion from the total area of the leaves Uzunmusa cultivar had the minimum rate and Yassı Badem with an area of %75.01 had the maximum rate of lesions from the total area of the infected leaves. Regarding to antimicrobial efficacy of the substance contents of the hazelnut leaves developed against the bacteria was found in Mincane cultivar which has a diameter of 20 mm.