Ilıca deresi (Fatsa, Ordu) algleri ve su kalitesinin incelenmesi

Abstract

Ilıca Deresi'nin alg florası (fitoplankton ve epilitik algler) ve su kalitesi Nisan 2011 - Mart 2012 tarihleri arasında incelenmiştir. Alg florasında Ochrophyta (Bacillariophyceae) (114 takson; %80), Chlorophyta (12 takson; %8),Cyanobacteria (8 takson; %6), Charophyta (5 takson; %4), Euglenozoa (2 takson; %1) ve Haptophyta (1 takson; %1) divizyolarına ait toplam 142 takson tespit edilmiştir.Fitoplankton ve epilitik alg komünitelerindeBacillariophyceae dominat alg grubu olmuştur. Biyomasda Navicula'ya ait türler ile Achnanthidium minutissimum'un baskınlığı söz konusudur. Epilitik florada Navicula ve Nitzschia en çok takson içeren cinslerdir. Nispi bolluk sonuçlarına göre; Cocconeis diversa (%27), Achnanthidium minutissimum (%10), Navicula cincta (%9), Cymbella helvetica (%7), Ulnaria ulna (%6), Cocconeis placentula var. euglypta (%5) ve Eunotia germainii (%5) baskın diyatomelerdir. Diğer alg grupları biyomasa önemli katkı sağlamamıştır. Fitoplankton ve epilitik algler tüm istasyonlarda benzer mevsimsel değişim göstermiştir. Temmuz, Eylül ve Mart aylarında toplam organizma sayısında artışlar olmuştur.Fitoplankton ile klorofil-a'nın mevsimsel değişimi tüm istasyonlarda paralellik göstermiştir. İstatistiksel analiz sonuçlarında, Bacillariophyceae'nin klorofil-a ve klorofil-c ile pozitif yönde yakın ilişkili (p<0,001) olduğu görülmüştür. Ilıca Deresi'nde ortalama klorofil-a konsantrasyonu 3,4-7,93 ?g/L, klorofil-c konsantrasyonu ise 7,9-19,96 ?g/L arasında değişmiştir.Fitoplankton komünitesine Cluster (kümeleme) analizi, Shannon-Weaver çeşitlilik indeksi ve Palmer'ın kirlilik indeksi uygulanmıştır. Cluster analizi sonuçları sayım metodu ile elde ettiğimiz sonuçları desteklemiştir. Çeşitlilik ve kirlilik indeksi sonuçları, Ilıca Deresi'nde organik kirliliğin olmadığını, su kalitesinin ?orta? seviyede olduğunu göstermiştir. Dominant cinslere göre yapılan analizde ise, Ilıca Deresi'nin mezotrofikten mezo-ötrofik seviyeye doğru ilerlediği ve su kalitesinin ?orta? ve ?orta kirli? olduğu belirlenmiştir. Fiziko-kimyasal parametrelere göre Ilıca Deresi'nin su kalitesi nitrit ve fosfor dışında I. sınıf su kalitesindedir.Anahtar kelimeler: Çeşitlilik indeksi, dere, epilitik alg, fitoplankton, klorofil, mezotrofik, organik kirlilik, su kalitesi

In this study, algae flora (phytoplankton and epilithic algae) and water quality of Ilıca Stream were studied from April 2011 to March 2012. 142 taxa were identified belonging to the divison of Ochrophyta (Bacillariphyceae) (114 taxa; %80), Chlorophyta (12 taxa; %8), Cyanobacteria (8 taxa; %6), Charophyta (5 taxa; %4), Euglenozoa (2 taxa; %1) and Haptophyta (1 taxa; %1).Bacillariphyceae was dominant forming of phytoplankton and epilithic algae community; species of Navicula and Achnanthidium minutissimum were dominant in biomass. In epilitic flora, genus of Navicula and Nitzschia had the most taxa. Conclusion of determined diversity dominant diatomes were Cocconeis diversa (%27), Achnanthidium minutissimum (%10), Navicula cincta (%9), Cymbellahelvetica(%7), Ulnaria ulna (%6), Cocconeis placentula var. euglypta (%5) ve Eunotia germainii (%5). Other algae groups hadn?t got an important addition. Phytoplankton and epilithic algae have showed similiar seasonal variations in all sampling stations. Total organism numbers increased in July, September and March.Seasonal variation of phytoplankton and chlorophyll-a were showed to be a parallelism in all sampling stations. In the results of statistic analysis, Bacillariophyceae had a high positive relation with chlorophyll-a and chlorophyll-c (p<0,001). Average chlorophyll-a concentration was 3,4 to 7,93?g/L, and chlorophyll-c concentration was 7,9 to 19,96 ?g/L, in Ilıca Stream.Cluster analysis, Shannon-Weaver diversity index and pollution index of Palmer were applied to phytoplankton community. Results of Cluster analysis have supported to results of our counting method. Results of diversity and pollution index have showed that, Ilıca Stream hasn?t got a organic pollution, and it?s water quality was ?moderate? level. Making analysis for dominant genus; Ilıca Stream have gone mesotrophic to meso-eutrophic level and it?s water quality ?moderate? and ?moderate-polluted? have determined. For physico-chemical parameters, water quality of Ilıca Stream was I. class out of nitrite and phosphorus.Key words: Diversity index, stream, epilithic algae, phytoplankton, chlorophyll, mesotrophic, organic pollution, water quality