Ordu yöresinde yayılış gösteren bazı Cephalanthera L.C.M. richard (Orchidaceae) türleri üzerinde morfolojik, mikromorfolojik ve anatomik bir araştırma

Abstract

Orchidaceae (Salepgiller) familyası çiçekli bitkilerin ikinci büyük familyasıdır. Dünyada yaklaşık 880 cins ve 22 binden fazla tür ihtiva etmektedir. Geniş yayılışlıdır, çoğunluğu tropiklerde yayılmış, soğuk ılıman ve subarktik bölgelerde daha az yayılmıştır, tropiklerdeki türlerden bazıları epifittir. Türkiye'de 24 cins ve 60?dan fazla türü bulunmaktadır. Yumrulu, rizomlu çok yıllık otsu bitkiler, bazen epifit, bazen saprofit ya da parazit halindedirler. Bunların çok küçük olan tohumları ancak belirli mantarlar tarafından aşılandıktan sonra çimlenir. Türkiye bitki çeşitliliği (tür, alt tür, varyete, populasyon sayısı ve endemik tür sayısı) açısından oldukça zengin bir floraya sahiptir. Türkiye?deki bu bitki zenginliğinin önemli bir kısmını da geofitler oluşturur. Cephalanthera L.C.M. Richard (Orchidaceae) cinside bu gruba dahil bitkilerdendir. Cephalanthera Avrupa?da 15 kadar türle, Türkiye?de ise 6 doğal tür, 3 hibrit tür olmak üzere 9 tür ile temsil edilir. C. kotschyana Renz & Taub. türü endemiktir. Cephalanthera cinsi çiçeklerinin çok çeşitli renk varyasyonuna sahip olması, bazı türlerinin kokulu olması ve rizomlarının içerdiği etken maddelerden dolayı büyük önem taşır. İnce ve narin bir bitki olan ve kırmızı orkide olarak isimlendirilen C. Rubra türünün çiçekleri nispeten büyük, açık pembeden koyu kırmızımsı mora kadar renklenme gösterir. Seyrek iğne yapraklı ve yapraklı ormanlarda (çoğunlukla kayın ormanlarında), friganalarda ve çalılaştırılmış meşeliklerde bulunur. Bitki genellikle yarı gölgeli ve kireççe zengin topraklarda yayılış gösterir. Sahilden yaklaşık 2.000 metreye kadar çıkabilen türün çiçeklenme dönemi mayıs ayının ortasından temmuz sonuna kadardır. Dünyada İber Yarımadası?nın batı kısımları, Orta ve Kuzey İngiltere, İrlanda ve İskandinavya?nın kuzey kısımları istisnasıyla Avrupa?da bulunur. Doğuda Orta Sibirya?da, Kafkas ülkelerine ve İran?a kadar yayılış gösterir. Kuzey Afrika?da da bulunmaktadır. Türkiye?de de İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu dışında kalan bölgelerde geniş yayılış göstermektedir. Gerçek orkideleri oluşturan Ophrys türleri ile birlikte Cephalanthera türleri de salep, dondurma, vb. ürünlerde kullanılmak üzere toplanmaktadır. Geçmişten beri süregelen aşırı ve bilinçsiz faydalanmalar nedeniyle pek çok Orkide topluluğu yetişme ortamlarından bir bir uzaklaşmaktadır. Oysa etkileyici güzelliklere sahip bu bitkilerin bazıları öylesine enderdir ki, dünyada yalnızca Anadolu'daki tek bir alanda ve sadece birkaç öbek halinde yaşamaktadır. Çalışmamızın konusunu oluşturan C. rubra (L) L.C.M. Richard, C. longifolia L. Fritsch ve C. kotschyana türleri rizomlu ve gösterişli bitkilerdir. Genel olarak orkide olarak isimlendirilmişlerdir. Türler arasındaki morfolojik benzerlikler türlerin sistematik kategorideki durumları açısından karışıklılığa sebep olmaktadır. C. rubra, C. longifolia ve C. kotschyana türleri Ordu ilindeki çeşitli lokalitelerden toplanarak morfolojik, mikromorfolojik ve anatomik yönünden karşılaştırarak incelenecektir. Türün taksonomik durumu, mikromorfolojik ve mikroanatomik çalışmalarla desteklenerek açığa çıkarılacaktır. Cephalanthera cinsine ait C. rubra, C. longifolia ve C. kotschyana türlerinin çalışma materyali olarak seçilmesinin nedenleri ve çalışmanın amaçları şöyle sıralanabilir:Türler arasındaki morfolojik benzerlikler türlerin tanınmasında ve sınıflandırılmasında karışıklılığa sebep olmaktadır. Daha önce yapılan çalışmalarda sadece genel morfolojik özelliklere değinilmiş ve türlerin birbirleri ile olan kıyaslamalarında kayda değer bulgulara rastlanılmamıştır. Literatür çalışmalarında cins ile ilgili mikromorfolojik ve anatomik özellikleri belirten detaylı bilgiler mevcut değildir.Yapılacak olan bu çalışma ile türlere ait belirgin mikromorfolojik ve mikroanatomik özellikler elde edilecektir. Bu özellikler ortaya çıkarıldığında türlerin ayırt edilmesinde kesin ve net bilgilere ulaşılmış olacaktır. Çalışılacak türlerin meyve ve tohum mikromorfolojilerinin ortaya konması ile taksonların sistematikdeki yerlerinin yorumlanması sağlanacaktır.Anahtar Kelimeler: Orchidaceae Cephalanthera, Mikromorfoloji, Morfoloji, AnatomiIV

Orchidaceae (Orchidaceae) family the second largest family of flowering plants. Containing approximately 880 genera and 22 species in the world are more than a thousand. Are widely distributed, the majority spread across the tropics, the cold temperate and subarctic regions of less spread, some species epifittir tropics. There are more than 60 genera and 24 species in Turkey. Tuberous, perennial herbaceous plants rizomlu, epifit sometimes, and sometimes are in saprophytes or parasites. By fungi, but some of them are very small seeds germinate after vaccination. Turkey plant diversity (species, subspecies, variety, number of population and number of endemic species) is very rich in flora. Forms an important part of the wealth of this plant in Turkey Geophytes. Cephalanthera L.C.M. Richard (Orchidaceae) is a genus of herbs that can be included in this group. Cephalanthera up to 15 species in Europe, Turkey, the six natural species, including 9 species is represented by three hybrid species. C. kotschyana Renz & Taub. species are endemic. Have a wide variety of flowers, the color variation Cephalanthera genus, some species are fragrant and rhizomes is of great importance because of the ingredients it contains.Thin and delicate orchids and red with a plant known as C. Rubra type flowers are relatively large, light pink to dark reddish purple coloration shows up. Sparse coniferous and broad leaved forests (mainly beech forests), is friganalarda and oak groves çalılaştırılmış. Plant usually grows in semi shaded and Kireçci rich soils. Species up to 2000 meters from the beach flowering period mid-May until the end of July. Western parts of the world, the Iberian Peninsula, Central and Northern England, Ireland, and is located in Europe, with the exception of northern parts of Scandinavia. Middle East, Siberia, the Caucasus countries and Iran grows up. Located in North Africa. In Turkey, Central Anatolia, Southeastern Anatolia and Eastern Anatolia regions outside are widespread.Cephalanthera types of orchids along with the types that make up a real orchid Ophrys, ice cream, and so on. are collected for use in products. Unconscious due to excessive and properly benefit from the past to the ongoing collection of orchids growing in many environments, a moving away from one. However, with the impressive beauty so rare that some of these plants in the world, and only a few bursts only live in one area of ??Anatolia.C. which is the subject of this study rubra (L) L.C.M. Richard, C. longifolia L. Fritsch and C. kotschyana rizomlu and arty types of plants. In general, renamed as orchids. Morphological similarities between species leads to confusion, in terms of species status of systematic category. C. rubra, C. longifolia, and C. various localities in the province of Ordu morphological types kotschyana collected, analyzed by comparing the micromorphological and anatomical terms. The taxonomic status of the species, and micromorphological studies supporting microanatomic will be revealed.Belonging to the genus Cephalanthera C. rubra, C. longifolia, and C. kotschyana species selected as study material causes and objectives of the study are as follows:Species identification and classification of morphological similarities between species leads to confusion,. In previous studies, the overall morphological features just mentioned and comparisons with each other notable findings of the species observed. Micromorphological and anatomical features of the literature on gender studies, detailed information is available indicating significant micromorphological değildir.Yapılacak of species in this study, which will be obtained and microanatomic features. These features are clear and precise information that will be achieved in distinguishing the species is removed. By the development of fruits and seeds of species taxa mikromorfolojilerinin Work places sistematikdeki interpretation will be provided.Key Words: Orchidaceae Cephalanthera, Micromorphology, Morphology, Anatomy