Bal arısı (Apis mellifera L.)`nın ilkbahar döneminde polen toplama aktivitesi ile tercih edilen bitki türlerine ait polenlerin bazı morfolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma 2013 yılı ilkbahar döneminde Ordu Merkez Dedeli Köyü ve Arıcılık Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Yerleşkesi'nde yürütülmüştür. Florada, bal arıları için polen kaynağı olan çiçekli bitkiler belirlenmiştir. Arıların uçuş aktivitelerine başladığı Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki çiçeklenme dönemlerinde 3 koloniye 07:00-15:00 saatleri arası polen tuzakları takılmıştır. Bu dönemde floradaki çiçeklerden polenler alınarak referans preparatlar hazırlanmıştır. Referans preparatlarla, tuzaklardan toplanan polenlerin mikroskobik incelemesi yapılarak bal arılarının tercih ettiği polenlerin bitki türleri belirlenmiştir. Belirlenen türlere ait bazı polenlerin morfolojik (renk, şekil, büyüklük, ağırlık) ve kalite özellikleri (protein, K, Ca, Mg, Na, Fe, Cu) saptanmıştır. Bu dönemde florada 53 familyaya ait 155 tür belirlenmiş olup, bal arılarının 24 familyaya ait 32 bitki türünden polen topladığı tespit edilmiştir. Bal arılarının polen toplama yoğunluğu bakımından Asteraceae (%16.53), Juglandaceae (%16.33), Ebenaceae (%9.81), Rosaceae (%9.54) ve Fabaceae (%8.67) familyalarını daha fazla tercih ettikleri görülmüştür. Mart ayında %27.17 ile taflan (Laurocerasus officinalis), %18.83 ile sakarca (Ornithogalum sp.) ve %18.00 ile karahindiba (Taraxacum officinale), Nisan ayında %40.17 ile ceviz (Juglans regia) ve %21.23 ile çayırgüzeli (Bellis perennis), Mayıs ayında ise %24.53 ile kara hurma (Diospyros lotus) ve %21.68 ile ak üçgül (Trifolium repens) polenleri bal arıları tarafından en çok tercih edilen türler olarak saptanmıştır. Tercih edilen türlerden ballıbaba (Lamium purpureum) bitkisine ait polenlerin en yüksek proteini (%24.90) içerdiği, bal arılarının üreme ve yavru yetiştirme faaliyetleri için araştırma sahasında Mart-Mayıs dönemlerinde çok fazla bitki türünün polenlerinden yararlandıkları belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Bal arısı (Apis mellifera L.), Familya, Flora, Polen, ProteinIV

This study was conducted in spring period of 2013 in Apiculture Research Station Directorate Campus and the Village of Dedeli. In the flora, flowering plants being pollen source for honey bee are determined.In the starting time of flight activity, in the flowering period of March, April and May, pollen traps were attached to 3 colonies between the time of 07:00-15:00. In this period, the reference preparations were prepared with pollens that were taken from flowers in the flora. Plant species of pollens collected from traps were determined with reference preparations via microscopic examination. some morphological (colour, shape, size and weight) and quality (protein, K, Ca, Mg, Na, Fe, Cu contents) features of pollens belong to determined species were evaluated.In the period 155 species belong to 53 families were determined in the flora, 32 species belong to 24 families of them were determined as important. Honey bees preferred Asteraceae (16.53%), Juglandaceae (16.33%), Ebenaceae (9.81%), Rosaceae (9.54%) and Fabaceae (8.67%) in terms of pollen density. Honey bees preferred mostly the pollens of cherry laurel (Laurocerasus officinalis) with 27.17%, grass lily (Ornithogalum sp.) with 18.83%, dandelion (Taraxacum officinale) with 18.00% in March, walnut (Juglans regia) with 40.17%, daisy (Bellis perennis) with 21.23% in April, date plum (Diospyros lotus) with 24.53%, white clover (Trifolium repens) with 21.68% in May. The highest protein content (24.90%) was determined in the species of deadnettle (Lamium purpureum). It is determined that honey bees benefit the pollens of too many plant species in the period of March-May in the research area.Key Words: Honey bee (Apis mellifera L.), Family, Flora, Pollen, Protein