Fındık zurufu kompostunun toprak kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; atık fındık zurufundan biyoteknolojik tekniklerle elde edilen kompostun, toprak kalitesi üzerine etkisini, farklı toprak tekstürlerinde (Cumhuriyet, kumlu tın ve Akçatepe, killi tın tekstüre sahip) ve farklı örnekleme zamanlarında araştırmaktır. Çalışmada kompostlanmış atık fındık zurufu; toprakların organik madde kapsamını 0, % 0.5 (1.25 ton da-1), % 1 (2.5 ton da-1), % 2 (5 ton da-1), % 3 (7.5 ton da-1) ve % 4 (10 ton da-1) oranında artıracak şekilde 6 uygulama dozunda ve 3 tekrarlamalı olarak kullanılmıştır. Fındık zurufu kompostu 23 Kasım 2012 tarihinde, Cumhuriyet (kumlu tın) ve Akçatepe (killi tın) deneme arazilerine toprağa çapa ile karıştırılarak uygulanmıştır. Toprak örnekleri araziden 4 farklı örnekleme döneminde (I, 31 Mart 2013; II, 30 Haziran 2013; III, 01 Ekim 2013 ve IV, 31 Aralık 2013) alınmış ve bazı fiziksel, kimyasal ve biyolojik toprak özellikleri tespit edilmiştir. Her bir deneme 18 parselden (ocak), toplam deneme ise 36 parselden oluşmuştur. Araştırmada toprakların kalitesine işaret eden bazı fiziksel özellikleri (agregat stabilitesi, hacim ağırlığı, tarla kapasitesi, solma noktası ve doygun hidrolik iletkenlik), bazı kimyasal özellikleri (organik madde, azot, pH, EC, Değişebilir Ca, Na, K ve Mg) ve bazı biyolojik özellikleri (mikrobiyal biyomas-C, toprak solunum ve Cmic/Corg) incelenmiştir.Çalışma sonunda; atık fındık zurufu kompostu uygulaması kontrole göre organik madde içeriğindeki artışa bağlı olarak değişebilir sodyum, potasyum ve magnezyum içeriğini artırmıştır. Örnekleme zamanları dikkate alındığında; toprakların organik madde içeriklerinde, toplam azot, elektriksel iletkenlik ve doygun hidrolik iletkenlik değerlerinde I. örnekleme döneminden (ilkbahar) IV. örnekleme dönemine (kış) doğru azalmalar görülmüştür. Toprakların biyomas-C, toprak solunumu (CO2), Cmic/Corg oranı, hacim ağırlığı ve pH değerlerinde I. dönemden IV. döneme artışlar görülmüştür. Fındık zurufu kompostu uygulamasının değişebilir kalsiyum içeriğine etkisi ise istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Toprakların aşınabilirliğine ve strüktürel dayanıklılığına işaret eden bir gösterge olan agregat stabilitesi değerleri, killi tın tekstüre sahip Akçatepe arazisinde, kumlu tın tekstüre sahip Cumhuriyet arazisinden daha yüksek elde edilmiştir.

The aim of this study was to investigate the effect of hazelnut husk compost prepared by biotechnologic techniques on soil quality in different soil texture (Cumhuriyet, sandy loam and Akçatepe, clay loam in soil texture) and at different sampling time. In this study, hazelnut husk compost was used to increase of soil organic matter content as 0, % 0.5 (1.25 ton da-1), % 1 (2.5 ton da-1), % 2 (5 ton da-1), % 3 (7.5 ton da-1) and % 4 (10 ton da-1) with three replication. The hazelnut husk compost was applied to Cumhuriyet (sandy loam soil) and Akçatepe (clay loam soil) hazelnut orchard at the 23 November 2012 with using an anchor. The soil samplings were taken at the four different time (I, 31 March 2013; II, 30 June 2013; III, 01 October 2013 and IV, 31 December 2013).to determine of some soil physical, chemical and biological properties. Our study consist of 36 parcels and each of them has 18 parcels. Some soil physical (aggregate stability, bulk density, field capacity, and permanent wilting point and satutared hydraulic conductivity), chemical (organic matter content, nitrogen, pH, electrical conductivity and exchangeable cations such as; calcium, potassium, sodium and magnesium) and biological (soil biomass-C, soil respiration (CO2) and Cmic/Corg ratio) properties were investigated.The soil organic matter content and exchangeable sodium, potassium and magnesium were increased by hazelnut husk compost application compared to control content in each soil. Considering of sampling periods; soil organic matter, total nitrogen, electrical conductivity and saturated hydraulic conductivity decreased from the first sampling time to the fourth sampling time. Soil biyomas-C, soil respiration rate, Cmic/Corg ratio, bulk density and pH level increased towards the first sampling time to the fourth sampling time. Soil hazelnut husk compost were not significantly affected the soil changeable calcium content statistically. Aggregate stability values indicating of soil erodibility and structural stability was the highest in Akçatepe named clay loam in texture than Cumhuriyet named in sandy loam in texture.