Ordu ili fasulye genotiplerinin morfolojik ve moleküler karakterizasyonu

Abstract

Bu çalışma, Ordu ilinin farklı ilçelerinden toplanan 33 fasulye genotipinin ve 5 ticari fasulye çeşidin moleküler ve morfolojik karakterizasyonu ile genetik ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Genotiplerde 3 fenolojik özellik ile 28 morfolojik özellik incelenmiştir. Denemede kullanılan genotiplerin ortalama çiçeklenme süresi 43.42 gün, ilk bakla oluşumuna kadar geçen süre ortalama 48.55 gün, ilk hasada kadar geçen süre ise ortalama 67.85 gün olarak bulunmuştur. Genotiplerin büyük çoğunluğu (% 93.93) sırık büyüme göstermiştir. Toplanan fasulyelerde bakla uzunluğu değerinin 10.93-23.23 cm, bakla eni değerinin ise 9.39-22.73 mm arasında değiştiği gözlemlenmiştir. Uygulanan PCA analizi sonucunda 22 ana bileşen ekseni elde edilmiştir. Elde edilen PC 1, PC 2 ve PC 3 eksenleri genotipler arasındaki toplam varyasyonun % 55.48'ini açıklamaktadır. Tohum ana rengi genotiplerin ayrımlanmasında temel özellik olmuştur. Moleküler analizlerde 18 SSR primerinin genotipler arasında polimorfik bant verdiği gözlemlenmiştir. SSR-IAC116 primeri 0.90 ile en yüksek PBİ değerini vermiştir. Lokus başına en fazla allel veren primer BM210 primeri olmuştur. Oluşturulan dendrogramda genotipler 4 ana gruba ayrılmıştır. Genotipler arası benzerlik katsayısı 0.41-0.97 arasında tespit edilmiştir. Genotiplerin büyük çoğunluğu dördüncü grupta yer alırken, OZF16_ALT ve OZF26_1_ÇAY genotipleri diğerlerinden ayrılarak ayrı ayrı gruplar oluşturmuştur. 4 nolu grupta yer alan OZF32_AKK ile OZF01_5_ALT ve OZF32_AKK ile OZF34_AKK genotipleri birbirlerine en yakın genotipler olmuşlardır. Anahtar Kelimeler: Fasulye, Morfolojik Karakterizasyon, SSR, Moleküler Karakterizasyon

This study was conducted for phenotypical and molecular characterization and determination of genetic relationship among 5 commercial varieties and 33 local common bean genotypes which were collected from Ordu province. Genotypes were evaluated for 3 phenological and 28 morphological characters. Average number of days to the first blooming was 43.42 while the first bean formation was found to be 48.55 days after sowing. Meanwhile the time to the first harvest was observed 67.85 days. Majority of the genotypes (93.93 %) showed indeterminate growing types. While bean length values of the genotypes were varied from 10.93 to 23.23 cm, bean width values varied between 9.39 and 22.73 mm. PCA applied to morphological data resulted in 22 component axis. The first 3 PC axis explained 55.48 % of the total variance. Seed coat color was the main characteristics to distinguish the genotypes. Eighteen SSR primers were found to be polymorphic among genotypes. SSR-IAC116 primer gave the highest (0.90) PIC value among the 18 SSR primers. On the other hand, BM210 primer generated the highest allele number per locus. UPGMA analysis based on molecular data divided the genotypes into 4 groups in the cluster. Dice similarity index ranged between 0.41 and 0.97 in dendrogram. OZF16_ALT and OZF26_1_ÇAY genotypes formed different two groups in the cluster while majority of the genotypes fell within the group 4. OZF32_AKK together with OZF01_5_ALT and OZF32_AKK together with OZF34_AKK were found to be more closest genotypes.Key Words: Common bean, morphological characterization, SSR, molecular diversity