Bazı çeltik (Oryza Sativa L.) çeşitlerinde çinkonun verim, verim öğeleri ve kaliteye etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, çinko uygulamalarının çeltikte verim, verim öğeleri ve kaliteye etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ordu ili içerisinde sera koşullarında 4 farklı çeltik çeşidi kullanılarak (Efe, Hamzadere, Osmancık-97 ve Paşalı) 3 tekerrürlü olarak yürütülen saksı denemesinde toprağa 5 farklı çinko dozu (0, 5, 10, 15, 20 mg ZnSO4/kg) uygulanmıştır. Çinkonun salkım uzunluğuna etkisi önemli (P<0.05) bulunurken, gövde çapı, bin tane ağırlığı, protein oranı, pirinç tane uzunluğu ve pirinç tane genişliği üzerine etkisi ise çok önemli bulunmuştur (P<0.01). Çinko dozlarının artması ile gövde çapı ve bin tane ağırlında azalma görülürken, pirinç tane uzunluğu, pirinç tane genişliği ile protein oranı değerleri ise yüksek dozda azalma göstermiştir. Gövde çapı en düşük değerleri Zn4 uygulamasında 2.80 mm, en yüksek değeri ise 0 (kontrol) uygulamasında 4.99 mm ölçülmüştür. Bin tane ağırlığı en fazla Zn2 uygulaması ile 41.4 g elde edilirken, en düşük ise Zn1 uygulamasında 35.92 g, elde edilmiştir. Pirinç tane uzunluğu ve genişliği Zn3 uygulamasında yüksek değer verirken Zn4 ile en düşük değer ölçülmüştür. Protein oranı en yüksek değerini Zn3 uygulamasında % 13.14 gösterirken, en düşük değeri Zn4 uygulamasında % 8.43 olarak ölçülmüştür. Çalışma sonucu ile Zn2 ve Zn3 uygulamalarının verim ve kalite üzerinde etkisinin yüksek olduğu görülmüştür.

In this study, it was aimed to determine the yield, yield components and quality effects of zinc applications on paddy. 5 different zinc doses (0, 5, 10, 15, 20 mg ZnSO4 / kg) were applied to the soil in the pot experiment conducted in 3 repetitions using 4 different rice varieties (Efe, Hamzadere, Osmancık-97 and Paşalı) in Ordu province under greenhouse conditions. While the effect of the zinc on the cluster length was found significant (P <0.05), its effect on the body diameter, 1000 grain weight, protein ratio, rice grain length and rice grain width were also found to be very important (P <0.01). The increase in zinc doses resulted in a decrease in trunk diameter and a thousand grains, while the rice grain length, rice grain width and protein ratio values demonstrated a decrease in high doses. The lowest value for body diameter in Zn4 application was 2.80 mm and the highest value in 0 (control) application was 4.99 mm. While a maximum of 41.4 g was obtained in Zn2 application per a thousand grains, a minimum of 35.92 g in Zn1 application. High values are obtained in Zn3 rice grain length and rice grain width application whereas low values were obtained in Zn4 application. The highest protein rate value was found to be 13.14% in Zn3 application while the lowest protein rate value was found to be 8.43% in Zn4 application. As a result of the study, it has been observed that Zn2 and Zn3 applications had high effects on the efficiency and quality.