Bazı kızılcık (Cornus mas L.) çeşit ve genotiplerinin yeşil ve yarı odun çelikleriyle çoğaltılması

Abstract

Bu çalışma 2014 yılında Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü Kızılcık Gen Kaynakları projesi kapsamında seçilen 10 kızılcık genotipi (44-18, Güney Uzun, Güney Yuvarlak, Mehmet, Turgut, 21, 22, 24, 25 ve 44-05) ile 2 standart kızılcık çeşidinin (Yalçınkaya-77 ve Erolbey-77) köklenme kabiliyetini belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Bu amaçla 15 Haziran tarihinde 44-18, Güney Uzun, Güney Yuvarlak, Mehmet ve Turgut genotipleri ve Yalçınkaya-77 çeşidinden alınan yeşil çeliklere kontrol ve 3500 ppm IBA, 15 Temmuz tarihinde 21, 22, 24, 25 ve 44-05 genotipleri ve Erolbey-77 çeşidinden alınan yarı odun çeliklerine kontrol ve 4000 ppm IBA uygulaması yapılmıştır. Çalışma sonucunda tüm uygulamalarda ve çelik alma dönemlerinde yaşayan çelik oranı %100 olarak belirlenmiştir. 15 Haziran tarihinde alınan ve 3500 ppm IBA uygulanan yeşil çeliklerde köklenme oranı %80 (Güney Yuvarlak) ile %100 (Güney Uzun, Mehmet, Turgut ve Yalçınkaya-77), kök sayısı 12.86 adet/çelik (Yalçınkaya-77) ile 42.94 adet/çelik (Mehmet), kallüslenme oranı %13.30 (Mehmet) ile %73.30 (Yalçınkaya-77), en uzun kök boyu 7.74 mm (Yalçınkaya-77) ile 23.88 mm (Mehmet), en kısa kök boyu 1.39 mm (Güney Uzun) ile 3.77 mm (Mehmet), köklenme kalitesi 1.56 puan (Yalçınkaya-77) ile 2.93 puan (Mehmet) arasında değişiklik göstermiştir. 15 Temmuz tarihinde alınan ve 4000 ppm IBA uygulanan yarı odun çeliklerinde köklenme oranı %0 (21) ile %40 (25), kök sayısı 0 adet/çelik (21) ile 1.93 adet/çelik (Erolbey-77), kallüslenme oranı %33.30 (44-05) ile %86.60 (22), en uzun kök boyu 0 mm (21) ile 3.86 mm (25), en kısa kök boyu 0 mm (21) ile 1.27 mm (Erolbey-77), köklenme kalitesi 0 puan (21) ile 0.35 puan (25) arasında değişiklik göstermiştir. İncelenen kızılcık genotipleri ve çeşitlerinde kök dallanması meydana gelmemiştir. Sonuç olarak kızılcıkta erken Haziran döneminde alınan ve IBA uygulanan çeliklerde köklenme özelliklerinin daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra 15 Haziran tarihinde alınan Mehmet ve Turgut genotipleri ve 15 Temmuz tarihinde alınan 25 genotipi ile Erolbey-77 çeşidi diğer genotiplere ve çeşitlere göre daha olumlu sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.

This study was carried out with the aim of determining the rooting ability of 10 cornelian cherry genotypes (44-18, Güney Uzun, Güney Yuvarlak, Mehmet, Turgut, 21, 22, 24, 25 ve 44-05) and 2 standard cornelian cherry varieties (Yalçınkaya-77 ve Erolbey-77) selected under the project of Malatya Apricot Research Institute Cranberry Genetic Resources Project in 2014. For this purpose, control and 3500 ppm IBA treatment was conducted to softwood cuttings of 44-18, Güney Uzun, Güney Yuvarlak, Mehmet ve Turgut genotypes and Yalçınkaya-77 variety obtained on June 15. Similarly, 4000 ppm IBA treatment was conducted to semi-hardwood cuttings obtained from 21, 22, 24, 25 ve 44-05 genotypes and Erolbey-77 variety on June 15. In the results of study, living cutting ratio was determined 100 % in all treatments and all cuttings obtaining periods. Rooting ratio %80 (Güney yuvarlak) and %100 (Güney uzun, Mehmet, Turgut ve Yalçınkaya-77), the number of roots 12.86 number/ cuttings (Yalçınkaya-77) - 42.94 number/cuttings (Mehmet), callus ratio %13.30 (Mehmet) - %73.30 (Yalçınkaya-77), longest root lenght 7.74 mm (Yalçınkaya-77) - 23.88 mm (Mehmet), shortest root lenght 1.39 mm (Güney uzun) - 3.77 mm (Mehmet), and rooting quality varied between 1.56 point (Yalçınkaya-77) and 2.93 point (Mehmet). Rooting ratio %0 (21) - % 40 (25), the number of roots 0 number/cuttings (21) – 1.93 number/ cuttings (Erolbey-77), callus ratio %33.3 (44-05) - % 86.6 (22), longest root lenght 0 mm (21) – 3.68mm (25), shortest root length 0 mm (21) – 1.27 mm (Erolbey-77) and the rooting quality varied between 0 point (21) – 0.35 point (25) at 4000 ppm IBA treatment on semi-hardwood cuttings obtained on June 15. The root branching did not occur in the investigated cornelian cherry genotypes and varieties. As a result, it was determined that rooting properties were better in the IBA treated cuttings obtained in early June. Besides, Mehmet and Turgut genotypes obtained on June 15, 25 genotype obtained on July 15, and Erolbey-77 variety was observed as more favorable results than other genotypes and varieties.