Fındık bahçelerinin çinko (Zn) beslenme durumu ve diğer mineral besin elementleriyle ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Karadeniz Bölgesinde fındıkta yüksek verim ve kaliteli ürün alınabilmesi için doğru gübreleme programlarının oluşturulması gerekmektedir. Bunun en önemli parametrelerden biri bitki tarafından kaldırılan besin element düzeyinin belirlenmesidir. Bu çalışma, Ordu ili Ünye ilçe sınırından Gülyalı ilçe sınırının sonuna kadar olan bahçelerde yetiştiriciliği yapılan fındığın yaprakları tarafından topraktan kaldırılan makro (N, P, K, Ca, Mg ve S) ve bazı mikro (Zn, Cu, Mn, Fe ve B) besin elementi miktarlarının saptanmasına yönelik gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, yaprak örnekleri meyve oluşum döneminde hasat öncesi alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre; çinko konsantrasyonu sınır değerlerle kıyaslandığında % 21.5'inin <15 mg kg-1 'den düşük olduğu ve `az` olarak sınıflandırıldığı ve % 78.5'inin ise 15 - 80 mg kg-1 arasında yer aldığı ve `yeterli` olarak sınıflandırıldığı tespit edilmiştir. Çinko konsantrasyonu 10 - 68 mg kg-1 arasında değiştiği ve ortalama 21 mg kg-1 olduğu saptanmıştır. Söz konusu değerler demir için 106 - 702 mg kg-1 arasında değiştiği, ortalama 228 mg kg-1 olduğu, mangan için 27 - 1788 mg kg-1 arasında değiştiği, ortalama 468 mg kg-1 olduğu, bakır için 4.8 - 8.6 mg kg-1 arasında değiştiği, ortalama 6.6 mg kg-1 olduğu, bor için 3.8 - 96.7 mg kg-1 arasında değiştiği, ortalama 24.9 mg kg-1 olduğu belirlenmiştir. Yaprak örneklerinde yapılan analiz sonuçlarına göre element konsantrasyonu azot için % 0.86 - 2.39 arasında değiştiği, ortalama % 1.91 olduğu bulunmuştur. Söz konusu değerler fosfor için % 0.08 - 0.22 arasında değiştiği, ortalama % 0.14 olduğu, potasyum için % 0.36 - 1.40 arasında değiştiği, ortalama % 0.77 olduğu, magnezyum için % 0.12 - 0.45 arasında değiştiği, ortalama % 0.22 olduğu, kalsiyum için % 1.05 - 2.20 arasında değiştiği, ortalama % 1.52 olduğu, kükürt için % 0.09 - 0.16 arasında değiştiği, ortalama % 0.12 olduğu elde edilmiştir. Fındık meyve verimi üzerine çiftçilerin gübreleme alışkanlıklarının önemli olabildiği anlaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bir ocağın uygun dozda gübrelenmesi için her bir çeşitte ve her bölgede kaldırılan besin element miktarlarının ayrı ayrı belirlenmesi gerekir.

The right fertilization programs for improving the yield and quality of hazelnut should be established in Black Sea region, especially in Ordu province. One of the most important parameters of this is determining the level of nutrients removed by the plant. The study was carried out for determining the amount of macro (N, P, K, Ca and Mg) and micro (Cu, Mn, Fe, Zn and B) nutrients removed from the soil by leaf of hazelnuts orchards in Ordu. When compared to the leaf limit values, it was found that 21.5 % of the zinc concentrations <15 mg kg-1 and were classified as `low` and 78.5 % were classified as `adequate` in leaf analysis. It was determined that the zinc concentration changed between 10- 68 mg kg-1 and the mean was 21 mg kg-1. These values were changed between 106 - 702 mg kg-1 for iron, 228 mg kg-1 for average. For manganese ranged from 27 - 1788 mg kg-1, for manganese 468 mg kg-1, for copper 4.8 - 8.6 mg kg-1, for copper average 6.6 mg kg-1 and 3.8 - 96.7 mg kg-1 for boron, 24.9 mg kg-1 for average, respectively. In the study, leaf samples were collected before harvesting during hazelnut fruit formation period. According to the findings obtained, it was found that element concentration in leaf samples for nitrogen varied from 0.86 - 2.39 %, with an average of 1.91 %. The mentioned values were obtained as 0.08 - 0.22 % for phosphorus, an average 0.14 %, 0.36-1.40 % for potassium, an average 0.77 %, 0.12 - 0.45 % for magnesium, an average 0.22 %, 1.05 - 2.20 % for calcium, an average 1.52 %, 0.09 - 0.16 % for sulphur, an average 0.12 %. In addition to this finding, the amount of N, P, K, Ca, Mg, S, respectively. It has been understood that fertilizing habits of the farmers can be important on hazelnut production. According to the results obtained, the amount of nutrients removed in each region and each region must be determined separately for proper fertilization of a tree.