Eskişehir ili Günyüzü ilçesinde doğal olarak yetişen ceviz (Juglans regia L.) popülasyonundan üstün genotiplerin seçimi

Abstract

Araştırma 2016-2017 yılları arasında Eskişehir ili Günyüzü ilçesinin 22 mahallesinde yürütülmüştür. Bölgede tohumdan yetiştirilen ceviz populasyonu içerisinde 500'den fazla ağaç incelenmiştir. Yapılan incelemeler doğrultusunda 138 ağaçtan meyve örneği alınmıştır. Meyve örneği alınan bu tiplerde fenolojik, morfolojik, pomolojik ve kimyasal özellikler incelenmiştir.İncelenen tiplerin iki yıllık ortalama verilerine göre; meyve ağırlıkları 6.65 g ile 18.88 g, iç ağırlıkları 2.73 g ile 10.17 g, iç oranları %32.00 ile %67.87, kabuk kalınlıkları 0.95 mm ile 2.05 mm, meyve irilikleri 26.56 mm ile 48.59 mm, meyve enleri 24.57 mm ile 38.93 mm, meyve boyları 27.64 mm ile 49.51 mm, meyve kalınlığı 25.06 mm ile 40.33 mm aralıklarında değişiklik göstermiştir. İki yıl süreyle yapılan bu çalışmada; incelemeler, gözlemler ve tartılı değerlendirmeler sonucunda 4 ceviz tipi (26 GY 56, 26 GY 106, 26 GY 107 ve 26 GY 114) ümitvar olarak seçilmiştir. Ümitvar seçilen genotipler içerisinde 26 GY 114 nolu tip hem iç cevizde hem de kabuklu cevizde öne çıkmaktadır. Seçilen tiplerin iki yıllık ortalama verilerine göre; meyve ağırlıkları 15.13 g (26 GY 114, 26 GY 107) ile 18.88 g (26 GY 106), iç ağırlıkları 8.02 g (26 GY 107) ile 10.17 g (26 GY 114 ), iç oranları %47.74 (26 GY 56) ile %67.87 (26 GY 114), kabuk kalınlıkları 1.26 mm (26 GY 107) ile 1.70 mm (26 GY 56), meyve enleri 27.37 mm (26 GY 107) ile 38.93 mm (26 GY 106) meyve boyları 29.95 mm (26 GY 107) ile 41,36 mm (26 GY 56, 26 GY 114), meyve kalınlıkları 27.73 mm (26 GY 107) ile 40.33 mm (26 GY 114), protein oranı %18.71 (26 GY 106) ile %22.63 (26 GY 56), yağ oranı %66.96 (26 GY 56) ile %69.63 (26 GY 107) arasında bulunmuştur. Seçilen tiplerin 3 adedi protandry ve 1 adedi homogami çiçeklenme şekli göstermiştir.Sonuç olarak; tartılı derecelendirme yöntemine göre 26 GY 56, 26 GY 106, 26 GY 107 ve 26 GY 114 nolu tipler ümitvar bulunmuştur.

The research was carried out in the neighborhoods and villages of Günyüzü district of Eskişehir province between the years of 2016-2017. More than 500 trees were examined in the walnut population grown from seed in the region. According to the investigations, 138 nut samples were taken from the tree. Phenological, morphological, pomological and chemical characteristics were investigated in that selected nut samples.According to the two-year average data of the types examined; nut weights 6.65 g to 18.88 g, kernel weights 2.73 g to 10.17 g, kernel pertences %32.00 to %67.87, shell thicknesses 0.95 mm to 2.05 mm, nut size 26.56 mm to 48.59 mm, nut width 24.57 mm to 38.93 mm, nut lengths 27.64 mm to 49.51 mm, nut thickness varied between 25.06 mm and 40.33 mm.In this study conducted for two years; As a result of examinations, observations and weighted grading method, 4 walnut types were selected as promising. In the selected genotypes, the type 26 GY 114 gained value both in the walnut and in shell walnut.According to the two-year average data of selected types; nut weights; 18.88 g (26 GY 106) - 15.13 g (26 GY 114, 26 GY 107), kernel weights; 10.17 g (26 GY 114) - 8.02 g (26 GY 107), kernel percentes; %47.74 (26 GY 56) - %67.87 (26 GY 114), shell tickness; 1.26 mm (26 GY 107) - 1.70 mm (26 GY 56), fruit width; 27.37 mm (26 GY 107) - 38.93 mm (26 GY 106), fruit lengths; 29.95 mm (26 GY 107.3 - 41.36 mm (26 GY 56, 26 GY 114), fruit thickness 27.73 mm (26 GY 107) - 40.33 mm (26 GY 114), protein contents; %18.71 (26 GY 106) - %22.63 (26 GY 56), and the oil contents was found between; %66.96 (26 GY 56) and %69.63 (26 GY 107). 3 of the selected types showed protandry and one of them showed homogamy character. As a result; 26 GY 56, 26 GY 106, 26 GY 107 and 26 GY 114 types were found to be promising.