Peyzaj tasarım kriterleri açısından Samsun kent parklarının incelenmesi

Abstract

Bir kentin estetik ve mimari formunun güçlü bir parçası olan kent parkları, insanların günlük yaşamlarını kaliteli hale getiren kamuya açık rekreasyon alanlarıdır. Kent insanı için, hem bedensel hem de zihinsel olarak kendini yenilemeye olanak sunan bu alanların tasarımı ve sürdürülebilirliği bu nedenle büyük önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında, Samsun ilinde yer alan altı adet kent parkı belirlenmiştir. Belirlenen kent parkları peyzaj tasarım kriterleri açısından incelenip olumlu ve olumsuz yönlerini saptamak ve çıkan olası sorunlara göre çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda ilk olarak yerinde gözlem, tespit ve ölçümler yapılarak parkların mevcut durumu fotoğraflanmıştır. İkinci aşamada belirlenen peyzaj mimarlığı kriterleri (ulaşılabilirlik, her yaş grubuna uygunluk, donatı elemanları, engelsiz mekân kullanımı, yıl boyu kullanılabilirlik, iklime uygunluk, güvenlik, gece kullanımı, bitkilendirme, alan kullanımı, büyüklük, kent estetiğine katkı ve çevreyle olan uyum) kapsamında hazırlanan arazi gözlem çizelgesi ile parklar incelenmiştir. Üçüncü aşamada parkların kriterlere uygunluğunu belirlemeye yönelik 600 kişi ile yüz yüze görüşülerek anket çalışması yapılmıştır. Anket verileri üzerinde SPSS 22.0 paket programı kullanılarak frekans dağılımı ve Crosstab istatistik analizleri uygulanmıştır. Dördüncü aşamada; seçilen kent parklarının peyzaj mimarlığı bakış açısıyla kriterlere ne derece uyduğu yorumlanmış ve puanlama tablosu yapılmıştır. Son aşamada ise; değerlendirmeler sonucunda parkların belirlenen kriterlere uygunluklarının puan tabloları oluşturulmuş ve eksikleri çözmeye yönelik öneriler sunulmuştur.Araştırma sonuçlarına göre, kullanıcıların sosyo-ekonomik yapısı ile kent parklarının kullanımı ve memnuniyet durumları arasında farklılıklar bulunmuştur. Samsun kentinde en çok tercih edilen kent parkının Batıpark olduğu görülürken, kullanıcıların kent parklarını en çok sosyal aktivite amacıyla kullandıkları tespit edilmiştir. Kullanıcıların kent parklarından memnuniyetlerinin yüksek olduğu görülürken, engellilere yönelik yeterli düzenlemelerin bulunmaması ve güvenlik konuları en büyük eksiklikler olarak tespit edilmiştir.

The rapid progress of urbanization in recent years and the intense work pressure adversely affect the quality of life of the people living in the cities. City parks which are powerful part of the aesthetic and architectural form of a city are public recreation areas that make the daily lives of people qualified. Therefore, the design and sustainability of these areas, which enable the urban people to renew themselves both physically and mentally, are of great importance. For the local people, the design of areas which enables to adapt itself and the sustainability of this design matters both as physically and as mentally for this reason. In this study, six urban parks in Samsun province were identified as working areas. In this study; The aim of this study is to determine the positive and negative aspects of urban parks, landscape design criteria and to propose solutions according to possible problems.In this context, first of all, on-site observation, detection and measurements were made and the current state of the parks was photographed. In the second phase, parks were investigated to field observation chart that landscape architecture criterias (accessibility, suitability for all age groups, use of area without disability, reinforcement elements, use of unobstructed space, allyear usability, climatic, safety, use of night, vegetation, use of area, quantity, contribution to urban aesthetics and harmony with the environment) prepared. In the third phase, with six hundred people were interviewed face-to-face to made a survey the compliance of the parks with the criterions. SPSS 22.0 package program was used to analyze the frequency distribution and Crosstab statistical analysis. In the fourth phase, the selected city parks were evaluated according to the criteria of landscape architecture perspective and the scoring table was made. İn the final phase, as a result of the evalutions, the score tables of the conformity of the parks to the determined criteria were created and suggestions for solving the deficiencies were presented.According to research results, differences were found among the socio-economic structure of users,the use of urban parks and satisfaction situations.While it is seemed that the most preffered city park is Batıpark in Samsun,it is determined that the users use the city parks mostly on the purpose of social activites.While the users are very satisfied with the city parks , the lack of regulations for people with disabilities and safety concerns are determined as the major shortcomings.