Fındık zurufu ile hazırlanan yetiştirme ortamlarının çuha (Primula Vulgaris) bitkisinin gelişimine etkisi

Abstract

Sera koşullarında yürütülen bu çalışmada; yetiştirme ortamı bileşeni olarak taze fındık zurufu ve olgun fındık zurufu kullanılmıştır. Bunun için torf (T), taze fındık zurufu (TFZ) ve olgun fındık zurufu (OFZ) içeren on üç farklı karışım hazırlanmıştır. Hazırlanan ortamların performansı çuha bitkisi (Primula Vulgaris) yetiştirilerek test edilmiştir. Denemede; ortamların hazırlanmasında kullanılan materyallerin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra çuha bitkisinin kalite parametreleri saptanmıştır. Ayrıca, bitkilerin beslenme durumun ortaya koymak için besin maddeleri analizleri yapılmıştır. Yetiştirme ortamlarının hacim ağırlığı 0.085-0.123 g cm-3 arasında değişim göstermiş, en yüksek % 100 T ortamında bulunmuştur. Havalanma kapasitesi ve kolay alınabilir su içeriği % 100 OFZ ortamında en yüksek çıkmış; ortamların çoğu sınır değerlerinde yer almıştır. Yetiştirme ortamlarının pH ve EC değerleri kabul edilebilir düzeyde olup, organik madde miktarı zaman içerisinde ayrışmaya bağlı olarak değişim göstermiştir. Yetiştirme ortamlarının toplam Zn değeri dışında N, P ve K, Fe, Mn ve Cu içerikleri yine OFZ'da en yüksek bulunmuştur. Çuha bitkisinin estetik görünüm puanı, sürgün, yaprak ve çiçek sayısı dönemsel olarak incelendiğinde ortamların önemli farklılıklar gösterdiği, ancak hasat sırasında bu farkın ortadan kalktığı görülmüştür. Verilere göre, TFZ ve OFZ nun % 50'ye kadar oranlarda kullanıldığı ortamlar, bitki gelişim ve kalite performansı bakımından yakın etkide bulunmuştur. Gövde yaş-kuru ağırlıkları % 50 TFZ, kök yaş-kuru ağırlıları açısından % 30 TFZ, % 20 OFZ karışımları etkili olmuştur. Çuha bitkilerinin besin maddesi içeriklerinde, yetiştirme ortamları farklılıklar meydana getirmiştir. TFZ ve OFZ içeren ortamlardaki bitkilerin besin maddesi miktarları torf (kontrol) ortamına göre daha yüksek bulunmuştur. Yaprak azot içerikleri istenen değerler aralığında bulunmuş, fosfor ve potasyum kapsamları ise yüksek çıkmıştır. Yaprak demir, mangan, bakır ve çinko içerikleri üzerine % 50'ye varan oranlarda OFZ ilavesinin, TFZ'nun % 10-40 oranlardaki karışımlarının etkili olduğu belirlenmiştir. Fındık zurufunun çuha bitkilerinin gelişiminde kullanımı ile satış düzeylerine ulaştıkları, bitkisel bir atık olan zurufun süs bitkisi yetiştiriciliğinde torf ortamı ile birlikte değerlendirilmesinin mümkün olabileceği ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: Çuha, Fındık Zurufu, Süs Bitkisi, Torf, Yetiştirme Ortamı.

In this study conducted under greenhouse conditions; fresh hazelnut husk and ripe hazelnut husk were used as growing media component. Thirteen different mixtures were prepared for this purpose, including peat (P), fresh hazelnut husk (FHH) and ripe hazelnut husk (RHH). The perforrmance of the prepared media was tested by growing primula (Primula vulgaris). In the experiment; some physical and chemical properties of materials used in the preparation of media, as well as the quality parameters of primula were determined. In addition, nutrient elements analyzes were performed to reveal the nutritional status of plants. The bulk densities of the growing media varied between 0.085-0.123 g cm-3, the highest was found in 100 % P medium. The aeration capacity and the easily available water content were highest in the 100% RHH media, most of media were within the limit values. The pH and EC values of the growing media were acceptable and the amount of organic matter changed over time due to decomposition. N, P and K Fe, Mn and Cu contents of growing media were also found to be highest in RHH, except for Zn content. When the visual performance of the primula, number of shoot, leaves and flower were examined periodically, it was seen that the media showed significant differences, but this difference disappeared during the harvest. According to the data, the media where FHH and RHH were used up to 50 % had a close impact on plant growth and quality performance. Shoot wet-dry weight 50 % FHH, root wet-dry weights 30 % FHH, 20 % RHH mixtures were effective. There were determined significant differences in nutrient contents of primula plants grown in media. The nutrient contents of plant in FHH and RHH containing media were higher than the peat (control) medium. Leaf nitrogen contents were found to be within the desired values and phosphorus and potassium contents were high. It was determined that up to 50 % of RHH and 10-40 % mixtures of FHH were effective on leaf iron, manganese, copper and zinc contents. It has been revealed that the usage of hazelnut husk in the development of primula plants has provided saleable quality, and that it is possible to evaluate the husk which is a plant waste with ornamental plant cultivation together with peat media. Keywords: Growing Media, Hazelnut Husk, Ornamental Plant, Peat, Primula.