Karanfil (Eugenia caryophylatta), nane (Menta piperita) ve lavanta (Lavandula angustifolia) bitkilerinden elde edilen esansiyel yağların japon balıklarında (Carassius auratus linnaeus, 1758) anestezik etkilerinin araştırılması ve uygun dozun belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada, karanfil (Eugenia caryophylatta), nane (Menta piperita) ve lavanta (Lavandula angustifolia) bitkilerinden elde edilen esansiyel yağların japon balıklarında (Carassius auratus Linnaeus, 1758) anestezik etkilerinin araştırılması ve uygun dozun belirlenmesi amaçlanmıştır. Anestezik madde oranları her üç esansiyel yağ için 20, 30, 40, 80, 120 ve 160 mg/l olmak üzere altı farklı oranda hazırlanmıştır. Anestezik maddeler, deneme akvaryumlarına ilave edildikten sonra balıkların davranışlarına göre belirlenen safhalar izlenerek kronometre ile her safha saniye olarak kayıt edilmiştir. Çalışmada anestezi uygulanan balıklarda anesteziye giriş ve çıkış süreleri ve anestezi düzeyleri kontrol grupları ile karşılaştırılarak tespit edilmiştir. Balıklar anestezi uygulama sırasında 5 aşamada incelenmiştir. Denge ve yüzme aktivitesi esas alınarak anesteziye giriş aşamaları indüksiyon olarak (A seviyeleri) ve anestezi sonrası balığın tekrar eski haline gelme aşamaları ise iyileşme olarak (R seviyeleri) şeklinde değerlendirilmiştir. Bu amaçla, denemede ortalama ağırlığı 1.54±0.52 g olan 120 adet Japon balığı kullanılmıştır. Araştırma sonunda Japon balıklarına anestezi uygulanmasında ideal konsantrasyon karanfil yağı için 80 mg/l olarak, lavanta ve nane yağları için ise 160 mg/l den daha yüksek konsantrasyonlarının denenmesi gerektiği tespit edilmiştir. Anesteziye giriş sürelerinin, karanfil yağı için 1-5 dk, lavanta yağında 3-4 dk ve nane yağında 3-5 dk arasında değiştiği görülmüştür. Anesteziden çıkış süreleri ise karanfil yağında 1-5 dk, lavanta ve nane yağında 1-2 dk olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak anestezik madde olarak bu bitkisel yağların anestezi çalışmalarında güvenli bir şekilde kullanılabileceği saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Akuakültür, Anestezi, Esansiyel Yağ, Japon Balığı (Carassius auratus), Karanfil, Lavanta, Nane

In this study, it was aimed to examine the anesthetic effects of the essential oils obtained from clove (Eugenia caryophylatta), peppermint (Menta piperita) and lavender (Lavandula angustifolia) plants on goldfish (Carassius auratus Linnaeus, 1758) and to determine the appropriate dosage. Anesthetic substance rates were prepared in six different rates for all three essential oils as 20, 30, 40, 80, 120 and 160 mg/l. After the anesthetic substances were added to the experimental aquariums, the phases determined according to the behavior of the fish were monitored and each phase was recorded in seconds. In the study, entry and exit times and levels of anesthesia in the anesthetized fish were determined by comparison with control groups. The fish were examined in 5 stages during the application of anesthesia. Anesthesia entrance phases were evaluated as induction (A levels) and the post-anesthetic restitution phases of the fish were evaluated as recovery (R levels) based on balance and swimming activity. For this purpose, 120 goldfish with an average weight of 1.54±0.52 g were used in the experiment. At the end of the study, it was determined that it is necessary to try concentrations higher than 80 mg/l for clove oil and 160 mg/l for lavender and peppermint oils for the ideal concentration in anesthetizing goldfish. It was observed that anesthesia entry times differed between 1-5 minutes for clove oil, 3-4 minutes for lavender oil and 3-5 minutes for peppermint oil. Anesthesia exit times were determined as 1-5 minutes for clove oil, lavender oil and 1-2 minutes for peppermint oil. In conclusion, these herbal oils were used as anesthetic substances in the experiment and it was determined that they could be used safely in anesthesia works.Keywords: Aquaculture, Anesthesia, Essential Oil, Goldfish (Carassius auratus), Clove, Lavender, Peppermint