dc.contributor.advisor | Yıldırım, Kadri | |
dc.contributor.author | Karaaslan, Mehmet Salih | |
dc.date.accessioned | 2020-12-06T12:56:19Z | |
dc.date.available | 2020-12-06T12:56:19Z | |
dc.date.submitted | 2014 | |
dc.date.issued | 2018-08-06 | |
dc.identifier.uri | https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/101648 | |
dc.description.abstract | İsveç'te Maraş'lı ve aslen Kürt olan Fadime Şahindal, 2002 yılında babası tarafından öldürüldü. Bu kızın İsveçli bir erkekle olan ilişkisi ve onunla evlenme isteği, İsveçliler tarafından bu ölümün nedeni olarak açıklandı. Böylece bu olay `hedersmord`, yani namus cinayeti olarak açıklandı. Daha sonra, özellikle medyada bu konuyla ilgili büyük bir tartışma başladı. Kendileri tarafından Kürt kültüründe belirlenen Kürt kadının statüsü üzerinden Kürt kültürü eleştirildi. Eurocentric bir yaklaşımla ülke genelinde yapılan bu tartışmalarla, Kürtlerin şahsında, özellikle Ortadoğu'dan gelen Müslüman göçmenlere karşı ağır bir antipropaganda yürütüldü.Gerek sıradan vatandaşlar, gerekse aydın kesim ve özellikle medya bu olayı tek taraflı bir şekilde ele almıştır. Kürt kadınının statüsünü Fadime Şahindal'ın fikir ve söylediklerine göre değerlendirdirerek, Kürt kadınını okuma yazma bilmeyen, eğitimsiz, dolayısıyla ağabey, baba ve kocasının baskısı altında yaşamak zorunda kalan bireyler olarak tanıtmaktadır. Bu yaklaşım günümüze kadar devam etmektedir. Namus kavramını da yine aynı şekilde Fadîme Şahîndal'ın perspektifiyle değerlendirmekteler. Onlara göre Kürt kültüründe yalnızca ailenin kızı, namusu temsil eder. Kızın bir erkekle olan gönül ilişkisi, öldürülmesi için bir neden, hatta bir zorunluluk olarak kabul edilmekte. Bunu da namus cinayeti olarak adlandırmaktadırlar. Ancak bir kadını taciz veya ona tecavüz ettiği için öldürülen bir erkekten sözedilmiyor. Böyle durumlardan söz açıldığı zaman ise, öldürülen kişinin erkek değil, yine mağdur olan kadın olduğu söyleniyor.Ancak Kürdistan'a gelip, Kürt kültürünü gözlemleyen ve inceleyen seyah ve araştırmacılar, Kürt kültüründe, kadının yeri hakkında farklı bir tablo çiziyorlar. Kürt kadınını komşu olan Türk, Arap ve Fars kadınlarından daha özgür görüyorlar. Kürt kültüründe, kadının dokunulmazlığına, çevre kültürleri arasında Kürt kültürünün ayırt edici önemli özelliklerinden biri olarak dikkat çekiyorlar.Oysa İsveçlilerin namus kavramının Kürt kültüründe varolduğunu kabul ettikleri şeklinin yanlış olduğu anlaşılıyor. Zaten `hedersmord` ya da Türkçe'de namus cinayeti denen kavram Kürtçe'de yoktur. Kürtler arasında namus için işlenen cinayetlerden sözedildiği zaman, ilkin bir kadına yaptığı sarkıntılık a da tecavüz ettiği için öldürülen erkek gelir akla. İsveçlilerin düşündüklerinin aksine, böyle durumlarda öldürülen kişi mağdur olan kadın değil, suçu işleyen erkektir. Gönül ilişkileri nedeniyle kızların öldürülmesi de sözkonusu değildir zira Kürt kültüründe çeşitli nedenlerle kızların sevdiğiyle kaçması bir gelenektir.`Hedersmord` kavramı, Amerikalı teorisyen Thomas Kuhn'un belirlediği paradigma teorisini uyuyor. Gerek sıradan isveçiler olsun, gerek aydın kesim, gerekse konuyla ilgili kurumlar olsun, hepsi aynı şekilde, bir kadına ettiği veya tecawüz girişiminde bulunduğu için öldürülen erkekleri görmezden geliyor, bu kavramın dışında bırakıyor. Paradigma teorisine göre, bu bir anomali olarak karşımıza çıkıyor.Bu olayın meydana gelmesi ve `hedersmord` kavramının oluşmasında, medyanın önemli rolü olmuştur. Medyanın bu yaklaşımı, medya teorisyeni Jean Baudrillard'ın hiperrealite olarak adlandırdığı teoriye uygun düşmektedir. Öngördükleri teoriye uymayan noktaları görmezden gelip, sadece teorilerine uyan noktaları ele almak gerçek hayatta varolmayan, sadece televizyon ekranlarında ve gazete sayfalarında varolan bir gerçeklik oluşturuyorlar. Manipülatif olan bu tavrın temelinde siyasi, yabancı ayrımcılığı, xenofobiya ve yabancı kültürünü bilmemek gibi nedenler bulunmaktadır. | |
dc.description.abstract | Fadime Şahindal was a young woman of Kurdish origin who was murdered by her father in Sweden in 2002. It was explained to the people that the reason for her murder was her relationship with a young Swedish man and her wish to marry him. So the incident was explained as `hedersmord` and an outcome of Kurdish cultural practices. It was followed by an extensive public debate in Sweden especially in the media. Connected to this subject, about women, Kurdish culture was criticised, by a Eurocentric approach, a relentless propaganda campaign ensued against immigrants, especially Muslim immigrants, focusing especially on Kurdish culture.Ordinary Swedish citizens as well as intellectual classes and, especially, the media handled this event and the issues surrounding it in a biased fashion. They judged the status of kurdish women within the context of Fdime Şahindal's claims and presented them as uneducated who lived under their husaband's, father's and brother's domination.The same approach in portraying the issue as above continues today. The concept of heder continues to be portrayed from the perspective of Fadima Shahindal's claims. It is claimed that in Kurdish culture the family girl represents the family's honour. Shahindal's relationship with the young man led to her murder, and that there is an obligation that she has to be killed if she is involved in a sexual relationship. Such a murder is called `hedersmord`. What is not mentioned is the killing of men who molest and rape women. When such evidence is presented, it is claimed that even in those circumstances the murder victims are women and not men.However, travellers, researchers and observers who have visited Kurdistan give a different view of women's position in Kurdish culture. Their account suggests that Kurdish women were more free compared to other women in the region. They draw attention to Kurdish women's immunity as a remarkable characteristic of Kurdish culture.The concept of honour, as understood by many Swedes, does not exist in Kurdish culture. Moreover, `hedersmord`, as the concept has been defined, does not have its equivalent in Kurdish language. Where a killing has taken place due to honour, it primarily involves the killing of men who have molested or raped women. Contrary to many Swedes' understanding, the person who is murdered is not the female victim of rape or molestation but the male perpetrator of the act. The murder of a girl because of a love affair is out of question in Kurdish culture, while young lovers running away from their families is a tradition. The concept of `hedersmord` among Kurds, as understood by many Swedes, is the prevailing paradigm, as paradigm has been defined by the historian and philosopher of science, Thomas Kuhn. Be it ordinary Swedes or intellectuals or relevant institutions, most people neglect to mention the murder of men who attempt or commit sexual assault against women. Such killings of men are left out of the concept of `hedersmords`. This however represents an anomaly that challenges the prevailing paradigm.The media has played an important role in creating the prevailing paradigm of `hedersmord` of women in Kurdish culture and ascribing Shaindal's murder to it. The media have created a hyperreality, as defined by media theorist Jean Baudrillard, since they accept evidence that support their worldview and ignore evidence that run contrary to it. Thus they generate and perpetuate the concept of `hedersmord`. They have handled the subject in a misleading, and sometimes deliberately manipulative way, for reasons involving policy, segregation, lack of understanding of immigrant cultures and xenophobia. | en_US |
dc.language | Kurdish | |
dc.language.iso | ku | |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
dc.rights | Attribution 4.0 United States | tr_TR |
dc.rights.uri | https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ | |
dc.subject | Sosyoloji | tr_TR |
dc.subject | Sociology | en_US |
dc.title | Hedersmord li Swêdê kuştina namûsî li Kurdistanê | |
dc.title.alternative | İsveç'te hedersmord Kurdistan'da töre cinayeti | |
dc.type | masterThesis | |
dc.date.updated | 2018-08-06 | |
dc.contributor.department | Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı | |
dc.subject.ytm | Kurdish | |
dc.subject.ytm | Honor killing | |
dc.subject.ytm | Custom | |
dc.subject.ytm | Culture | |
dc.subject.ytm | Women | |
dc.subject.ytm | Women status | |
dc.subject.ytm | Sweden | |
dc.subject.ytm | Xenophobia | |
dc.identifier.yokid | 10075288 | |
dc.publisher.institute | Yaşayan Diller Enstitüsü | |
dc.publisher.university | MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ | |
dc.identifier.thesisid | 419112 | |
dc.description.pages | 119 | |
dc.publisher.discipline | Diğer | |