سالؤخدان د )ميرنامة( يا )ذان دؤست(ي دة (`Saloxdan di (Mîrname) ya (Jan Dost) î de`)

Abstract

`Jan Dost'un Mîrname Romanında Betimleme` adlı bu çalışmada betimleme unsuru teorik ve pratik açıdan konu edinmiştir. Betimleme konusu çok geniş olup değişik tekniklerle görülebilmektedir, fakat söz konusu romanda daha çok kısa bi şekilde, yorumsal ve imgesel bir işlevle cisimleşmiştir. Bu tür bir betimleme yaklaşımı, oldukça uzun betimlemelere yer veren klasik romanın aksine, yeni roman anlayışına uygundur. Bundan dolayı bu çalışmada Mîrname adlı romandaki betimlemeler analiz edilmiştir. Nitekim betimleme estetik ve dilsel bir işleve sahip olmanın yanında, roman karakterlerinin entelektüel, sosyal, dinsel, düşünsel ve ekonomik durumlarına göre de şekillenmektedir.Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Kavram, terim ve Batı ve Arap edebiyatlarındaki yansımaların ele elındığı birinci bölümde, betimleme sanatının tarihsel ve teorik yönleri işlenmiştir. Yine betimlemenin geleneksel romanda çıkış şekli ve Fransız yeni romanı ele alınmıştır. İkinci bölümde betimlemenin, anlatım, fonksiyon ve teknikle olan ilişkisi, betimlemenin doğası ve türleri, özellikle yirminci yüzyılda anlatısal metinlere zengin yaklaşımlar geliştiren bazı Batılı ve Arap eleştirmenlerin görüşlerine ve bakış açılarına dayanılarak irdelenmiştir. Üçüncü bölümde pratik bir şekilde söz konusu romandaki karakter, mekan, doğa ve eşyanın betimlenmesi incelenmiştir.Anahtar Sözcükler: Betimleme, anlatım, Mîrname, karakter, mekan, doğa, eşya.

This research discusses descriptions in Mirname, a novel by Jan Dost, theoretically and practically. The subject of description is broad and employed through different techniques. However, in the aforementioned novel, descriptions are rather short and are critically and symbolically embodied which suit the modern novel and contrary to the classical novels which employed detailed descriptions. Therefore, the present study aims to investigate the purposes of the use of descriptions in Mirname. In addition to its aesthetic and linguistic role, descriptions are means to express the social, cultural, religious, ideological, economic state of the characters in the story.The paper is divided into three parts. The first part covers the historical and theoretical context of description, which includes concept, key terms and their reflection in Arabic and world literature. Following, the emergence of description in the traditional novel, stream of consciousness narratives and modern French novel is explained. The second part discusses the interplay between description and narration as well as the role, technique, type and nature of descriptions based on the ideas of some western and Arabic critics, as they have tackled with this issue in the 02th century. Third part of the paper carries the analysis of descriptions of character, place, objects, and nature in the novel.Key Words: Description, Narration, Mirname, Character, Place, Objects and Nature.