Süryani kroniklerine göre Bizans-Sasani savaşlarının Mezopotamya şehirlerine etkisi: Nusaybin örneği (IV-VII. Yüzyıllar)

Abstract

Söz konusu bu araĢtırmada Bizans-Sasani savaĢlarının IV-VII. yüzyıllar arasındaki süreçte Mezopotamya Ģehirlerine olan etkisi Nusaybin bağlamında ele alınmıĢtır.GiriĢ bölümünde araĢtırmanın sınırları belirlenmiĢ, bunun ardından Roma/Bizans ve Part/Sasani devletlerinin birbiriyle yaptıkları savaĢlardan bahseden Süryani kronikleri kısaca tanıtılmıĢtır.Birinci bölümde, Bizans-Sasani savaĢlarının tarihsel arka planı irdelenmeye çalıĢılmıĢ ve bu savaĢların temelinde yatan stratejik nedenlerden bahsedilmiĢtir. Bunun akabinde savaĢların kronolojisi verilmiĢtir. Aynı bağlamda savaĢların hangi imparatorlar arasında yapıldığı ve sonuçları tespit edilmeye çalıĢılmıĢtır. Ġkinci baĢlık altında, tezimizin temel konusunu oluĢturan ve Geç Antikçağ‟da Mezopotamya‟nın önemli Ģehirlerinden birisi olan Nusaybin‟in tarihteki yeri incelenmiĢtir.Ġkinci bölümde ise Süryani kaynaklarında Bizans-Sasani savaĢları bağlamında Nusaybin Ģehri ele alınmıĢ ve IV-VII. yüzyıllar aralığında bu iki devlet arasında süregiden savaĢların siyasî, sosyal ve iktisadî yönlerden Nusaybin‟i nasıl etkilediği sorusu cevaplanmaya çalıĢılmıĢtır.Tezimiz sonuç bölümüyle bitmektedir.Anahtar SözcüklerBizans Ġmparatorluğu, Sasani Devleti, Mezopotamya, Nusaybin, Süryani Kronikleri, Süryaniler.

In this research, the effect of the Byzantine-Sassanian battles on Mesopotamian cities during the 4th and 7th centuries is studied in the context of Nusaybin.The boundaries of the research have been drawn in introduction part and then the Syriac Chronicles, which tell of the wars between the Roman/Byzantine-Part/Sassanid states, have been introduced briefly.The historical background of the Byzantine-Sasani battles is tried to be examined and the strategic reasons underlying the rise of these wars have been referred. After then the chronology of the wars has been given. In the same context, it has been tried to determine between which emperors these battles were held and to determine their consequences. Under the second title, the Historical importance of Nusaybin, which is one of the important cities of Mesopotamia in the late Antiquity and constitutes the main theme of my thesis, has been reviewed.In the second part, Nusaybin city has been discussed in the context of the Byzantine-Sassanid wars and the question how the battles between these two states affected Nusaybin in political, social and economic aspects During the 4th and 7th Centuries, has been tried to be answered.My thesis ends with the conclusion part.Key WordsByzantine Empire, Sassanid State, Mesopotamia, Nusaybin, Syriac Chronicles, Syriac Christians.