Binyat û rastnivîsîna lêkeran di berhemên rêzimanê yên Kurmancîya bakur de

Abstract

ÖZETDil bilgisi, yazılı bir dilin önemli öğe ve sütunlarından bir olarak kabul edilmekte ve bir dilin tasviri ile dilin kurallarının tespitini içerdiği için de o dilin rehberi olarak görülmektedir. Buna karşın, eleştirel bir gözle Kurmancça dil bilgisi kitaplarına bakıldığında sadece spesifik konularda değil genel kabul gören bazı konularda da dil bilimciler ile gramercilerin uzlaşmadığı ve aralarındaki bariz görüş ayrılıkları hemen göze çarpacaktır. Sözcük türleri, fiil türleri ve yapı bakımında fiil türlerinin sınıflandırılması konuları gibi.Bu çalışmada on bir Kurmancça dil bilgisi çalışması ele alınıp sözcük türleri, fiiller, yapı bakımından fiil türlerinin sınıflandırılması (onlar için örnek olarak verilen fiiller de dahil olmak üzere) ve fiillerin mastar ile isim halindeki imla konularına dikkat çekiliyor. Bu çalışmalar, klasik gramer yöntemiyle hazırlandıkları için aynı metotla ele alınıp inceleniyor. Çalışmaya konu olan alanlarla ilgili yapı bakımında fiil türleri hakkında yeni bir sınıflandırma yapılarak ayrılabilir fiiller adıyla da yeni bir sınıflandırmaya gidiliyor ki bağımsız bir ad altında hiçbir gramer çalışmasında bunlara yer verilmemiştir. Mastar ve isim haldeki fillerin yazım sorununu çözme konusunda ise Kurmancça dil bilgisine uygun tespit edilen kurallar da çalışmada sunuluyor. Anahtar SözcüklerSözcük, fiil, fiil türleri, fiil sınıflandırması, ayrılabilir fiiller, fillerin yazımı.

ABSTRACTGrammar is regarded as an important item and pillar of the written language, and it also bears the role of a guide for a language since it includes the description of the language and also setting its rules. Yet, when grammar works in Kurmanji are scrutinized with a critical eye, it is seen that linguists and grammarians are in disagreement not only over some specific topics but also some subjects which are accepted as basic. The obvious differences between them are immediately striking. The differences in question cover word types, verb types and classification of verb types in terms of their structures.In this research, eleven grammar works in Kurmanji are examined with reference to word types, verbs, classification of verb types in terms of their structures (including verbs which are used as examples for them) and spelling of verbs in their infinitive and gerund forms. Since these works are prepared by the classical grammar method, they are examined and studied with the same method. A new classification called separable verbs is introduced for the first time in this research within the verb types in terms of their structure. In terms of solving the problem of spelling the infinitive and the gerund forms, the suggestions are presented in accordance with the Kurmanji grammar rules.Key WordsWord, verb, types of verbs, classification of verbs, separable verbs, spelling of verbs