Hemşirelik mesleğinin profesyonelleşme sürecinde tıp bürokrasileri ve toplumsal algının etkisi

Abstract

Bu araştırma, tıp bürokrasilerinin ve toplumun hemşirelik algısının hemşirelik mesleğinin profesyonelleşme sürecine nasıl etki ettiğinin anlaşılması amacıyla yapılan niteliksel bir alan araştırmasıdır. Araştırmada veriler, Eylül 2018 ve Haziran 2019 tarihleri arasında, İstanbul'da bulunan farklı devlet ve özel hastanelerinin çeşitli tıbbi birimlerinde görev yapmakta olan toplam 20 hemşireden, yüzyüze derinlemesine görüşme yoluyla toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, konuyla ilgili literatür tarandıktan sonra oluşturulan 10 soruluk bir tanıtıcı kişisel bilgi formu ile 14 soruluk bir bireysel görüşme formu kullanılmıştır. Fenomenolojik bir yaklaşım esas alınarak yapılan bu araştırmada, hemşirelik mesleğinin profesyonelleşme sürecinde nasıl bir aşamada olduğu, bu süreçte hemşireliğin meslek olarak sağlık sistemindeki konumunun ve toplumun hemşire imajının hangi yönde ve nasıl etkili olduğu, hemşirelerin kendi gözlem ve deneyimleri üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre hemşirelik mesleğinin profesyonelleşme sürecindeki en zorlaştırıcı etkenin, toplumun hem hemşireliğin sağlık sistemindeki konumu hem de hemşire imajı üzerinde belirleyici olması nedeniyle, hemşirelerin görev tanımındaki büyük belirsizlikler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında mesleki örgütlenmenin zayıf olması, eğitim düzeyindeki farklılıklar ve hekim dışı `yardımcı` sağlık personeli kategorisinde yer almanın hemşireliğin profesyonelleşmesini zorlaştıran etkileri arttırdığı görülmüştür.

This research is a qualitative field study conducted to investigate how the nursing perception of medical bureaucracies and society effects on the professionalization process of nursing as a profession. In the research, data were collected through in-depth face to face interviews from 20 nurses working in different medical departments of public and private hospitals in Istanbul, between September 2018 and June 2019. In order to collect the data, after reviewing the relevant literature, an introductory personal information form consisting of 10 questions and an individual interview form consisting of 14 questions were prepared. In this study, which is based on the phenomenological approach, it is tried to be understood through the nurses' own observations and experiences, how nursing profession is in the professionalization process, the position of nursing in the healthcare system as a profession and on which way and how this professionalization is influential on the nursing image of the society as a profession. According to the findings of the study, the most difficult factor in the professionalization process of the nursing profession is found that because society is determinative on the position of the nursing in the healthcare system and on the image of the nurse, there are huge uncertainties in the job descriptions of nurses. In addition, it is seen that the weakness of professional organizations, the differences in education levels and being in the category of `assistant` healthcare personnel as a non-physician contributes to the difficulties of the professionalization of nursing.