Unipolar ve bipolar bozukluğu olan hastaların baskın afektif mizaç, mizaç-karakter özellikleri ve çocukluk çağı örselenmeleri açısından karşılaştırılması

Abstract

Çalışmamızın amacı; unipolar bozukluğu ile bipolar bozukluğu hastalarının hem kendi aralarında hem de sağlıklı kontrol grubu ile sosyodemografik ve klinik özellikleri, baskın afektif mizaç, mizaç-karakter özellikleri ve çocukluk çağı travmaları yönünden karşılaştırılmasıdır.Çalışmaya, Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı Kliniği'nde Şubat 2010-Temmuz 2010 tarihleri arasında ayaktan tedavi görmekte olan rastgele yöntemle seçilmiş, DSM IV tanı ölçütlerine göre unipolar ve bipolar bozukluk tanısı konmuş ve en az 8 haftadır tam remisyonda olan 35 unipolar bozukluk, 38 bipolar bozukluk hastası ile kontrol grubunu oluşturan 36 sağlıklı kişi olmak üzere toplam 109 kişi dahil edilmiştir. Çalışmaya alınan kişilerin tümüne baskın afektif mizacın değerlendirilmesi için TEMPS-A (Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris, San Diego Autoquestionaire), mizaç ve karakter özelliklerinin değerlendirilmesi amacıyla TCI (Temperament and Character Inventory), çocukluk çağı travmaları açısından değerlendirmek üzere CTQ-28 uygulanmıştır.Afektif mizaç puanları değerlendirildiğinde; çalışmamızda hipertimik mizaç haricindeki tüm mizaç tiplerinin puan ortalamaları hasta gruplarında kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu. Depresif mizaç puanları BB ve kontrol grubuna göre UB grubunda anlamlı derecede yüksekti. Anksiyöz, irritabl ve siklotimik mizaç puanları UB grubunda BB grubuna göre daha yüksekti. Hipertimik mizaç puanları da UB ve BB gruplarında birbirine çok yakın bulundu.Gruplar TCI puanları açısından değerlendirildiğinde; toplam zarardan kaçınma (ZK) puanları UB grubunda, toplam kendini aşma (KA), yenilik arayışı (YA) puanları BB grubunda daha yüksekti. Grupların toplam kendini yönetme (KY) puanları karşılaştırıldığında kontrol grubunun puan ortalamaları hasta gruplarına göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu .TCI'nin mizaç ve karakter alt birimlerinin incelenmesinde; UB grubunda yenilik arayışı alt birimi keşfetmekten heyecan duyma (YA1) puanları kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük, dürtüsellik (YA2) puanları ise anlamlı derecede yüksek bulundu.Çocukluk çağı travmaları açısından CTQ-28 puanları değerlendirildiğinde; çalışmamızda duygusal ihmal puanları UB grubunda, BB ve kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulundu. Duygusal kötüye kullanım puanları ise hasta gruplarında sağlıklı kontrollere göre anlamlı derecede yüksekti. Çalışmamızda fiziksel kötüye kullanım puanları gruplar arasında birbirine yakındır, aralarında anlamlı farklılık saptanmadı. Çalışmamızda cinsel kötüye kullanım puanlarında hasta ve kontrol grupları arasında anlamlı fark bulunmadı. Genel olarak toplam travma puanları ise kontrol grubuna göre hasta gruplarında anlamlı olarak yüksekti.Sonuç olarak, mizaç ve karakter özelliklerinin ya hastalığa yatkınlık yaratan bir durum olduğu ya da hastalığın bir görünümü olduğu yönünde farklı görüşler sunulmaktadır. Yine hastalığın kendisinin mizaç ve karakteri değiştirdiği ya da mizaç ve karakterin hastalığın tipini etkilediği konusu da tartışmalıdır. Her iki durumda da unipolar ve bipolar bozukluk arasındaki bu özellikler temelinde yapılacak bir ayrım hastalığın seyri ve tedavi seçenekleri konusunda klinisyeni yönlendirmesi açısından önemlidir.Genel olarak duygudurum bozukluğu olan bireylerde çocukluk çağı travmalarının araştırılması büyük önem taşır. Travmanın bulunması halinde duygudurum bozukluğu tedavisiyle birlikte travmaya yönelik psikoterapötik yaklaşımların da uygulanması hastalığın yineleme riskini azaltabilir ve bu anlamda seyrine olumlu katkı sağlayabilir diye düşünmekteyiz.

In this study, we aimed to evaluate sociodemographic data, clinical features, affective temperaments, the psychometric properties of temperament-character and childhood trauma in patients with unipolar and bipolar disorder compared to healthy controls.This study was conducted at the outpatient clinic in the Department of Psychiatry of Maltepe University Hospital between February-July 2010. Thirty five patients with unipolar disorder, 38 patients with bipolar disorder that were diagnosed according to DSM-IV criteria and 36 healthy controls, totally 109 people were included in this study. The patients were in remission at least 8 weeks. All the patients and healthy controls were selected randomly.Patients and controls completed several psychometric questionnaires, including TEMPS-A (Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris, San Diego Autoquestionaire), Temperament and Character Inventory (TCI) to evaluate the properties of temperament-character and Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-28) for childhood trauma.In comparision of the mean scores of TEMPS-A; the scores of the depressive, irritable, cyclothymic and anxious factors were significantly higher in the patients? groups than the control group. The scores of depressive temperament were significantly higher in unipolar disorder group than the other groups. The scores of anxious, irritable and cyclothymic temperaments are higher in unipolar patients than bipolar patients. The scores of hypertimic temperament were similar both in unipolar and bipolar disorder groups.In comparision of the mean scores of TCI; harm avoidance (HA) scores were higher in unipolar disorder group, novelty seeking (NS) and self-transcendence (ST) scores were higher in bipolar disorder group. The scores of self-directedness (SD) were significantly higher in controls compared to the patients groups.In comparision of the mean scores of subscales of TCI; the exploratory excitability (NS1) scores were significantly lower and the impulsiveness (NS2) scores were significantly higher in unipolar disorder group than control group.In comparision of the mean scores of CTQ-28; the scores of emotional neglect were significantly higher in unipolar disorder group than the other groups. The scores of emotional abuse were significantly higher in the patients? groups compared to the healthy controls. The scores of psysical abuse were similar in the all study groups. The significantly difference was not to be found in scores of sexual abuse among study groups. The total scores of CTQ-28 were significantly higher in patients? groups compared to healthy controls.In conclusion, there are different views that temperament and character properties may either predispose to mood disorders or be the reflection of mood disorders. Also, it?s an argument that either illness itself changes temperament and character or temperament and character affect the type of illness. The differentiation between these situations based on unipolar and bipolar disorders is important for clinicians to determine the treatment choices and the progress of ilness.Generally, it is important to investigate chidhood trauma in patients with mood disorders. We suppose that, in the treatment of mood disorders, the application of psychotherapy may decrease the risk of recurrence and contributes the progresss of the illness positively.