Hafif kognitif bozukluğunun Alzheimer hastalığı ve vasküler demans temelinde araştırılması

Abstract

Amac?: Hafif kognitif bozukluk (HKB) ?sag?lıklı yas?lanma? ile ?demans? arasında yer alan patolojik bir evre olarak ifade edilir. Bireyin gu?ndelik yas?amında belirgin bir sorunun olmadıg?ı evredir. Demans gelis?imi ac?ısından belirgin risk tas?ıyan HKB olgularının iyi tanınması, ayrıntılı no?rokognitif testlerle erken tanısının konulması ve tedavinin bas?lanılması son derece o?nemlidir. Bu c?alıs?mada, HKB olguları; erken evre Alzheimer hastalıg?ı (AH), vasku?ler demans (VD) ve selim yas?lılık unutkanlıg?ı (SYU) olguları ile kognitif profil, gu?nlu?k yas?am aktiviteleri ve depresyon ac?ısından kars?ılas?tırılmıs?, HKB?yi SYU?dan ve dig?er demans tiplerinden ayırabilecek farklılıkların saptanması amac?lanmıs?tır.Materyal ve Metod: C?alıs?maya poliklinig?e unutkanlık yakınması ile bas?vuran ve HKB, SYU, erken evre AH ve VD o?lc?u?tlerini kars?ılayan 50 yas? u?stu? okuma yazma bilen bireyler, yas? cinsiyet ve eg?itim du?zeyi ac?ısından farklılık go?stermeyecek s?ekilde retrospektif olarak alınmıs?tır. Tu?m olgulara Wechsler bellek o?lc?eg?i (WBO?) parametrelerinden; WBO?-I: Kis?isel ve gu?ncel bilgiler, WBO?-II: Oryantasyon, WBO?-III: Geri sayımlar, WBO?-V: Sayı menzili, WBO?-VI: Go?rsel bellek testi yapılmıs?tır. Ayrıca tu?m olgulara saat c?izimi testi, stroop testi, Benton yu?z tanıma testi, Boston adlandırma testi ve mini mental durum testi (MMDT), geriatrik depresyon o?lc?eg?i (GDO?) ve gu?nlu?k yas?am aktiviteleri (GYA) o?lc?eg?i uygulanmıs?tır. HKB grubu ile SYU ve dig?er demanslar arasında, kognitif test, gu?nlu?k yas?am aktiviteleri ve geriatrik depresyon o?lc?eg?ine go?re ikili kars?ılas?tırmalar yapılmıs?tır.Sonuc?lar: HKB?de SYU olgularına go?re karmas?ık dikkat testlerinde; uzun su?reli bellek testlerinde; yu?ru?tu?cu? fonksiyonlardan; soyutlama, kelime akıcılıg?ı ve uygunsuz cevabın inhibisyonunu o?lc?en teslerde bozulma saptandıg?ı, gu?nlu?k yas?am aktiviteleri ac?ısından fark olmadıg?ı saptanmıs?tır. Erken evre AH olgularında HKB?ye go?re bellek testlerinde ve yu?ru?tu?cu? fonksiyonlarda bozulmanın o?n planda oldug?u saptanmıs?tır. VD olgularında HKB?ye go?re lisan is?levleri, go?rsel-mekansal is?levler ileri derecede etkilenmis? olarak bulunmus?tur. VD grubunda tu?m gruplara go?re, depresyon testlerinde istatistiksel olarak yu?ksek puanlar saptanmıs?tır.Tartıs?ma: C?alıs?mamızda kullanılan no?rokognitif testler; hafif kognitif bozuklug?un SYU?dan ve dig?er demans tu?rlerinden ayrımında o?nemli ipuc?ları sag?lamıs?tır. Selim yas?lılık unutkanlıg?ı ile izledig?imiz bir kis?ide oryantasyonda bozulma ve geri sayı menzili gibi dikkat gerektiren testlerde zorlanma bas?ladı ise HKB?ye ve AH?ye gidis? olabileceg?i akla getirilmelidir. Bu bozulmalar daha c?ok dil ve go?rsel mekansal is?levlerde gerc?ekles?iyor ve olgularda depresyon belirgin olarak saptanıyor ise tanı vasku?ler demans lehine deg?erlendirilebilir. Daha genis? hasta grupları ve no?roanatomik korelasyonları da ic?eren ileri c?alıs?malar gereklidir.

Aim: Mild cognitive impairment (MCI) is defined as a pathological stage between ?healthy aging? and ?dementia? without individual daily life problem. Detailed neurocognitive tests for early diagnosis of MCI patients who had significant risk for the development of dementia are extremely important. In this study, cases of MCI were compared with early-stage Alzheimer's disease (AD), vascular dementia (VD) and benign senescent forgetfulness (BSF) cases in terms of cognitive profiles, activities of daily life and depression. It is aimed to define differentiations of MCIs from BSF and other types of dementia.Material and Method: Patients who had similar age and sex, applied to the outpatient clinic with the complaints of forgetfulness, who met the criterias of MCI, BSF, early- stage AD and VD and are over 50 years old were included retrospectively in the study. WMS (Wechsler memory scale)-I: personal and current informations, WMS-II: Orientation, WMS-III: Counting backwards, WMS-V: Digit span, WMS-VI: Visual memory tests were applied to all subjects. Additionally, clock drawing test, stroop test, Bentonfacerecognitiontest,Bostonnamingtest, mini?mentalstate examination (MMSE) test, geriatric depression scale (GDS) and activities of daily living scale (ADLS) were applied all patients.Results: Impairements in MCI cases were detected compared BSF cases by the complex attention tests, long-term memory tests, and abstraction, word fluency, and inhibition of inappropriate responses from executive functions. However, there were no significant differences between the MCI and BSF cases in terms of activities of daily living. Patients with early-stage AD, the deterioration of memory and executive function tests were found to be at the forefront, compared with MCI. According to MCIs, we found that the visual-mini?mentalstate examination (MMSE) test, geriatric depression scale (GDS) and activities of daily living, scale (ADLS) were appliedspatial and language functions were severely affected in the patients with VD. The VD group had the highest depression scores among the all groups.Discussion: Neurocognitive tests used in this study, provided important tips in order to differantiate mild cognitive impairment from dementia and BSF. A patient with a follow up benign senescent forgetfulness starting to have difficulties in tests of orientation and the tests like backward digit span which requires attention, might be a progression toward MCI and AH. If these deteriorations are mainly in language and visual spatial functions and depression is determined to be significant, diagnosis can be in the favor of vascular dementia. Further studies included neuroanatomical correlations and larger patient groups are needed.