Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan erişkin hastaların, nörobilişsel işlevler, dürtüsellik ve zihin kuramı açısından sağlıklı gönüllüler ile karşılaştırılması

Abstract

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu'nun (DEHB) erişkinlik döneminde de süregidip gitmediği üzerine tartışmalar yakın zamana kadar devam etmiştir. Erişkinlerde DEHB'nin daha az tanınmasının da etkisiyle, erişkin DEHB hastalarında yapılan çalışmalar ancak son dönemde yoğunlaşmaya başlamıştır. Erişkin DEHB'nin etiyolojik faktörleri, nörobiyolojik alt yapısı konusunda olduğu gibi klinik reprezantasyon özellikleri açısından da daha fazla veriye ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmamızda DEHB tanısı alan erişkin hastaların nörobilişsel özellikler, dürtüsellik ve zihin kuramı özellikleri açısından sağlıklı kontrollerden fark göstereceği hipotezini sınamayı planladık.Araştırmamıza DSM-IV-TR'ye göre tanı konmuş 30 DEHB hasta ile yaş, cinsiyet ve eğitim durumu açısından eşleştirilmiş 30 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Başka bir birinci eksen tanısı olan hastalar çalışmadan dışlanmıştır. Katılımcılar SCID-I, Wender Utah Ölçeği ve ASRS ile değerlendirilmiş ve Barrat Dürtüsellik Ölçeği uygulanmıştır. Her iki gruba İz Sürme Testi, Kontrollü Kelime Çağırışım Testi: K, A, S ve Kategorik Akıcılık Testi, Stroop Testi, Balon Analog Risk Testi, Stop Signal Ödevi, Sayı Menzili Testi, Sayı Sembolleri Testi, İşitsel Sessiz Üç Harf Testi, Rey İşitsel Sözel Öğrenme Testi, Görsel Kopyalama Testi, Gözlerden Zihin Okuma Testi, Wisconsin Kart Eşleme Testi uygulanmıştır.Araştırmamızda DEHB ve kontrol grupları arasında basit dikkat, bölünmüş dikkat, hafıza, psikomotor hız ve sözel becerileri kapsayan nörobilişsel testlerde anlamlı fark bulunmuştur. Bu bulgular DEHB patolojisini kavramada ve tanısal yaklaşımda kullanılabilecek verilere işaret etmektedir. Anlamlı fark bulunmayan testlerin örneklem küçüklüğünden ve hasta grubunun nörobilişsel olarak görece az bozukluk gösteren katılımcılardan oluşmasından etkilenmiş olabileceği düşünülmüştür. Çalışmanın zayıf noktasının bu iki alanda olduğu düşünülmektedir.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Barratt Dürtüsellik Ölçeği, Balon Analog Risk Test, Nörobilişsel İşlevler

Controversies over adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) have continued until recent decades. As a consequence of ADHD underdiagnoses in adults, the number of topics in researches about them has increased very recently. From now on, more data is needed not only of etiological factors and neurobiological basis but also about the clinical presentation of the adult ADHD. In this study, we aimed to investigate the hypothesis that adult ADHD patients and healthy controls significantly differ from each other concerning neurocognitive functions, impulsivity and theory of mind.30 adult ADHD patients who were diagnosed according to DSM-IV-TR and 30 healthy controls matched on age, sex, educational level are included in the study. ADHD patients with a current axis-1 diagnose other than ADHD are excluded. All participants have been evaluated by means of SCID-I, Wender Utah Rating Scale, Adult ADHD Self Report Scale and Barratt Impulsivity Scale. Trail Making Test, Controlled Oral Word Association Test, Categorical Verbal Fluency Test, Stroop Task, Balloon Analogue Risk Task, Stop Signal Task, Digit Span Test, Digit Symbol Test, Auditory Consonant Trigrams Test, Rey Auditory Verbal Learning Test, Visual Reproduction Test on the Wechsler Memory Scale-Revised, Reading Mind in The Eyes Test, and Wisconsin Card Sorting Test have been used for neurocognitive evaluation.Significant differences between ADHD and controls have been detected through some neurocognitive tests concerning simple attention, divided attention, memory, psychomotor speed, and verbal abilities. These findings indicate outputs which can be useful for comprehending the pathological aspect of ADHD and diagnostic approach. Insignificance in results might have been aroused due to distribution of the ADHD group which includes subtle cognitive changes and small size of the study sample. These two features of the study are considered as the most important limitations.KEYWORDS: Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Barratt Impulsivity Scale, Balloon Analogue Risk Task, Neurocognitive Functions