41 numaralı Kastamonu Şer`iyye Sicilinin( H. 1160/ M. 1747-1748) transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Kent tarihi araştırmalarında büyük bir öneme sahip olan şer'iyye sicillerinden yararlanılmadan, bir kentin tarihini tamamen ortaya çıkarmak mümkün değildir. Bu sebeple yerel tarih araştırmalarında şer'iyye sicilleri ana kaynak konumundadır. Bu çalışmada, 41 Numaralı Kastamonu Şer'iyye Sicili esas alınarak, Kastamonu'nun idarî, hukukî, iktisadî ve demografik özellikleri ile sosyo-kültürel hayatına dair bazı tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır. 41 Numaralı Kastamonu Şer'iyye Sicili, Hicrî 1160 yılına, Milâdî 1747-1748 yılları arasına aittir. Sicilin içerisinde merkezden gönderilen fermanlar, berâtlar, buyruldular, mektuplar ile bizzat kadı tarafından kaydedilen ilâmlar ve çeşitli konuları içeren hüccetler bulunmaktadır. Çalışmaya kaynaklık eden sicilin kopyası, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'nden alınmıştır. Sicilin değerlendirilmesi sonucunda Kastamonu'daki kazaların, mahallelerin, nahiye ve bu nahiyelere bağlı köyler ile dîvânların isimlerine; miras ve tereke kayıtlarından evlerde kullanılan eşyalara, giyim ve süs eşyalarına, silâhların ve bazı âletlerin isimlerine ulaşılmıştır. Kastamonu'da karşılaşılan hukukî olaylar örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Sicilde verilen narhtan, gıda ve eşya fiyatları; miras ve tereke kayıtlarından, alım-satımı yapılan hayvan isimleri ile bu hayvanların fiyatları tespit edilmiştir. Sicilde geçen cami, mescit, vakıf, han, hamam, tekke, zâviye gibi sosyo-kültürel yapılar ile yine miras ve tereke kayıtlarından yola çıkarak Kastamonu'nun XVIII. yüzyılın ortalarındaki kültürel hayatı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca asayiş olayları kapsamında eşkıyalık faaliyetlerinden bahsedilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kastamonu, Şer'iyye Sicili, Transkripsiyon

It is not possible to reveal the whole history of a town without taking advantage of court records which have of great importance for the researches carried out regarding the history of towns. For this reason, court records are the primary sources in terms of local history researches. In this study, some findings based on Kastamonu Court Record number 41 regarding administrative, judiciary, financial, demographic features and socio-cultural life in Kastamonu were presented. Kastamonu Court Record Number 41 dates back to Hijri 1160, A.D. 1747-1748. The records include firmans, beraats, buyruldus, letters sent from the town centre together with court decrees registered by the qadi (kadı) and huccets about various topics. The copy of the court record, also the primary source of this study, was obtained from Republic of Turkey General Directorate of State Archives. As a result of the evaluation of the record, the names of districts, neighbourhoods, sub-districts and villages of these sub-districts and divans; and from the inheritance and estate records, the names of the household goods, clothing and ornaments, weapons and some other tools were obtained. Acts of law in Kastamonu were explained in detail with examples. From the narh (official fixed prices) stated in the records, the prices of food and properties; from the inheritance and estate records the names and prices of the animals purchased and sold were found. The cultural life in Kastamonu during the mid-18th century was presented based on such socio-cultural constructions as mosques, masjids, foundations, inns, baths, tekkes and zaviyes and again presented based on the inheritance and estate records. Furthermore, within the scope of public security, banditry actions were mentioned in the study.Key words: Kastamonu, Court Records, Transcription