Normal kapalı karaçam (Pinus nigra Arnold) meşcerelerinde hava hallerine bağlı olarak ölü örtü nem içeriğinin belirlenmesi

Abstract

Ölü ince yanıcı madde nem içeriği, yangının başlaması, gelişmesi ve davranışının tahmin edilmesi için hayati bir öneme sahip olduğundan dolayı yangın tehlike oranını etkileyen önemli faktörlerden birisidir. Ölü ince yanıcı madde nem içeriği, doğrudan veya dolaylı olarak yangın potansiyelini ve yangın davranışını etkiler. Yanıcı madde nem içeriği genellikle sıcaklık, nisbi nem, yağış ve rüzgara göre tahmin edilir. Ölü yanıcı maddelerin nem içerikleri ağaç türlerine ve yanıcı madde tiplerine göre değişebilir.Bu çalışmanın amacı, hava hallerine bağlı olarak karaçam meşcerelerindeki ölü örtü ve humus yanıcı maddelerinin nem içeriği değişikliklerini araştırmak ve nem içeriklerini tahmin eden modeller geliştirmektir. Çalışma saf, normal kapalı (%80-90) ve aynı yaşlı Anadolu karaçamı meşcerelerinde yapılmıştır. Nem içeriklerinin ölçülmesi için yanıcı madde örnekleri rastgele alınmıştır. Yanıcı madde nem örnekleri Mayıs ? Haziran ve Temmuz aylarında standart ölçüm zamanı olan 13.00'de (sadece Mayıs ayında 09.00 ? 13.00 ? 17.00'de) alınmıştır. Nisbi nem, sıcaklık, günlük toplam yağış ve rüzgar değerleri ölçülmüştür.Yanıcı madde nem içeriklerini tahmin etmek için regresyon ve korelasyon analizleri yapılmıştır. İnce yanıcı madde nem içeriği üzerinde (ibre, ÇİYM, İYM) en etkili faktörler günlük toplam yağış ve nem olmuştur. İbre nem içeriğinde ki değişkenlik günlük toplam yağış ve nisbi neme bağlı olarak %52 - %88 oranında açıklanmıştır. Humus nem içeriği üzerinde yağıştan sonraki gün sayısı ve günlük toplam yağış etkili faktörler olmuştur. Sonuçlar, Ülkemizde tüm yangın amenajman uygulamaları (örneğin kontrollü yangınların planlanması, yangın tehlike oranları, yangın potansiyeli ve yangın davranışının anlaşılması) için kullanışlı olabilir.

Fuel moisture content of dead fine fuels is one of the most important factors in fire danger rating as it has an important role in fire ignition, fire development and to predict fire behaviour. Moisture content of dead fine fuel directly or indirectly affects fire potential and fire behaviour. Fuel moisture content is generally estimated from relative humidity and temperature and also from rainfall and wind. The moisture content of dead fuel can vary with tree species and fuel types.The principal objectives of this study were to investigate the changes in moisture contents of dead and duff fuels for Anatolian black pine based on weather conditions, and to develop a model to predict fuel moisture content. The study was conducted in pure, normally stocked (~80-90% crown closure), and even-aged Anatolian black pine (P. nigra J.F. Arnold subsp. nigra var. caramanica (Loudon) Rehder) stands. Moisture contents were measured on randomly taken fuel samples. The fuel samples were taken at 13:00 noon Local Standard Time (LST) during May, June, July (only May 09:00 h, 13:00 h and 17.00 h). Relative humidity, air temperature, 24 h accumulated rainfall, and wind speed were also measured.Correlation and regression analysis were carried out to develop a relationship to predict fuel moisture content. The dominant factors influencing moisture content of dead fine fuels (needle, very fine fuels and fine fuels) were 24 h accumulated rainfall and relative humidity of the moisture content of the needle was explained between %52 (P < 0.01) and %88 (P < 0.01) of the by relative humidity and 24 h accumulated rainfall. The main factors affecting were number of days after the rain and 24 h accumulated rainfall on the duff moisture content. Results can be useful for all fire management practices such as planning of prescribed burning, fire danger rating and to understand fire behaviour in Turkey.