Gölgeleme ve gübreleme uygulamalarının Lavantada (Lavandula angustifolia miller.) çiçek verimi ve büyüme üzerine etkisi

Abstract

Lavanta, ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından Lavandula cinsini oluşturan Akdeniz kökenli bitki türlerinin ortak adıdır. Lavanta, içerdiği yüksek oranda ve yüksek kalitede uçucu yağ nedeniyle, dünyada kültürü yapılan önemli bir parfüm, kozmetik ve ilaç bitkisidir. Bunlara ek olarak, bu bitkinin verimsiz, kıraç, tarıma uygun olmayan alanlarda rahat gelişebilmesi ve su isteğinin olmaması yetiştiriciliğini oldukça cazip kılmaktadır. Bu özelliğinden dolayı lavanta özellikle ülkemizin kurak ve yarı kurak mıntıkalarında yetiştirilmeye uygun bir bitkidir. Ancak ülkemizde sadece Keçiborlu ilçesinde yetiştirilmektedir.Bu çalışmada farklı gölge koşulları ve farklı gübreleme uygulamalarının Lavandula angustifolia da morfolojik karakterler ve çiçek verimi üzerine etkisi incelenmiştir. Kastamonu ili İhsangazi ilçesinde yürütülen çalışmada %35, %55, %75 ve %95 gölge koşulları ve açık alan olmak üzere 5 farklı gölge koşulu oluşturulmuştur. Gölgeliklere yerleştirilen fidanlara 3 farklı gübre uygulaması (koyun gübresi, inek gübresi, tavuk gübresi) yapılmış, kontrol gruplarıyla birlikte 5 gölge ve 4 gübre olmak üzere 20 uygulamanın fidan morfolojik karakterleri ve çiçek verimi üzerine etkisi belirlenmiştir.Yapılan çalışma sonucunda gölgelemenin çalışmaya konu morfolojik karakterlerin birçoğu üzerine istatistiki olarak anlamlı düzeyde etkili olduğu, çalışılan karakterlerin büyük bölümünde en yüksek değerlerin %75 gölgelikte, en düşük değerlerin ise açık alanda elde edildiği belirlenmiştir. Gübreleme uygulamalarının etkisi ise birçok karakter bakımından istatistiki olarak anlamsız düzeyde bulunmuştur.

Lavender is the common name of the Mediterranean plant species that belonging to Lavandula genus from the family of Lamiaceae. Lavender is an important perfume, cosmetic and pharmaceutical plant, cultured in the world because of its high content and high quality essential oil. In addition, the ability of this plant for growing easily in the areas ineffective, barren, inappropriately cultivated properties and desiring lack of water makes this species very attractive. Because of this feature, lavender is a plant suitable for growing in the dry and semi-arid regions of Turkey. However, this species only growing in the province of Keçiborlu.In this study, the effects of different shadow conditions and different fertilization practices on morphological characters and flower yield of Lavandula angustifolia were investigated. In the study 5 different shadow conditions were created as 35%, 55%, 75% and 95% shadow conditions and open area which is located in the province of İhsangazi, Kastamonu. To determine morphological characteristics of the seedlings and on the flower yield, three different fertilizer applications (sheep fertilization, cow fertilization, poultry fertilization) were applied to 20 applications including control shade, with having 5 shadows and 4 fertilizers groups. It has been determined that the morphological characteristics of the shadowed work are statistically significant on the study results. The highest values were found in shaded areas with 75% value, and the lowest values were found in the open areas. The effect of fertilization practices was statistically insignificant in terms of many characters.