Bazı doğu kayını ( Fagus orientalis Lipsky.) popülasyonlarına ait 2+0 yaşlı çıplak köklü fidanların morfolojik ve fizyolojik karakteristikleri

Abstract

Tür için çeşitlilik, orman ağaç türleri için hem dış biyotik ve abiyotik faktörlere dayanıklılık için önemli bir gösterge hem de farklı ekolojik şartlardaki ağaçlandırma alanları için adaptasyon kabiliyeti imkanı sunan bir hususiyettir. Bu çalışmada; Bursa-İnegöl, Balıkesir-Dursunbey, Sakarya-Akyazı, Kastamonu-Çatalzeytin, Devrek-Tefen, Devrek-Akçasu ve Bartın-Yenihan popülasyonlarından temin edilen tohumlar, Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Gökçebey Orman Fidanlığında yetiştirilmiştir. Çıplak köklü fidanların 2. yıl vejetasyon sonundaki fizyolojik ve morfolojik özellikleri tespit edilmiştir. Morfolojik özelliklerde; fidan boyu (FB), fidan kök boğaz çapı (KBÇ), dal sayısı (DS), dal kalınlığı (DK), fidanın gövde taze ağırlığı (GTA) ve kök taze ağırlığı (KTA), gövde kuru ağırlığı (GKA) ve kök kuru ağırlığı (KKA) ağırlıkları gibi karakteristikleri incelenirken, fizyolojik özelliklerde ise; klorofil a, klorofil b, toplam klorofil (a+b), nisbi nem (%) ve transpirasyon oranı gibi karakteristikler belirlenmiştir. Ölçülen morfolojik özellikler kullanılarak ayrıca; gürbüzlük indisi (Gİ), katlılık (G/K) değeri, Dickson kalite indisi, kök yüzdesi (%Kök) gibi fidan kalite özellikleri de hesaplanmıştır.Verilerin analizinde varyans analizi ile çoklu test kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; Aynı ekolojik koşullar altında popülasyonlar arası istatistiki anlamda önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Katlılık ve gürbüzlük indisi dışındaki bütün morfolojik karakterler üzerinde popülasyon farklılığının önemli varyasyon oluşturduğu belirlenmiştir. Ayrıca, toplam klorofil ve fidan nispi nem oranı üzerinde popülasyonlar arasında önemli farklılık tespit edilmiştir. Devrek-Akçasu, Devrek-Tefen, Sakarya-Akyazı ve Bartın-Yenihan orijinleri fizyolojik özellikler bakımından da üst sıralarda yer aldığı tespit edilmiştir. Transpirasyon değeri bakımından Bursa-İnegöl popülasyonu en yüksek değeri (243,59), Bartın-Yenihan popülasyonu ise en düşük değeri (231,75) göstermiştir.

Species diversity is an indicator for forest tree species that is both an important indicator for endurance to external biotic and abiotic factors, as well as adaptability for afforestation areas of different ecological conditions. In this study; The seeds obtained from the Bursa İnegöl, Balıkesir-Dursunbey, Sakarya-Akyazı, Kastamonu-Çatalzeytin, Devrek-Tefen, Devrek-Akçasu and Bartın-Yenihan populations were raised in Gökçebey Forest Nursery under the Zonguldak Forest Regional Directorate. The physiological and morphological characteristics of bare rooted seedlings were determined at the end of 2nd year vegetation Morphological characteristics; the characteristics such as seedling size, seedling root diameter, number of branches, branch thickness, fresh body weight and root fresh weight, body dry weight and root dry weight are examined, while in physiological characteristics; chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll (a + b), relative humidity (%) and transpiration rate. Using the measured morphological characteristics; seedling quality characteristics such as seedlings, seeding value, Dickson quality index, root percentage (% Root) were also calculated.In the analysis of the data, multiple tests were used with variance analysis. As a result of the research; Under the same ecological conditions, significant differences between the populations have been identified. It has been determined that the population variation on all morphological characters except for the degree of diversity and robustness is a significant variation. In addition, a significant difference was found between the populations on the total chlorophyll and seedling relative humidity. It is the determined that the origins of Devrek-Akçasu, Devrek-Tefen, Sakarya-Akyazı and Bartın-Yenihan are in the upper orders in terms of physiological characteristics. Bursa-İnegöl population had the highest value (243,59) and Bartın-Yenihan population had the lowest value (231,75) in terms of transpiration value.