Abana-Çatalzeytin/Kastamonu bölgesi doğal radyoaktivite seviyesinin belirlenmesi

Abstract

İnsanlar; yaşam standartları, yaşadıkları ortamların fiziksel özellikleri ve coğrafi şartlara bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte, sürekli doğal kaynaklardan yayınlanan radyasyona maruz kalmaktadırlar. Doğal radyasyona en büyük katkı tabiatta doğal olarak bulunan 238U, 232Th ile bunların bozunma ürünleri olan 226Ra, 222Rn ve 235U ile 40K gibi radyoaktif elementlerden ileri gelmektedir. Literatürde insanların doğal radyasyonlardan dolayı maruz kaldıkları riskleri belirlemek amacı ile çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Kastamonu ili Abana-Çatalzeytin bölgesi toprak ve sahil kumlarındaki taban seviye radyasyon düzeyini belirlemektir. Bu amaçla, alınan 20 adet toprak ve 20 adet sahil kumu örneklerinde doğal (238U, 232Th ve 40K) radyoaktivite konsantrasyonları belirlenmiş, elde edilen sonuçlar kullanılarak, soğurulan gama doz oranları ve yıllık etkin doz eşdeğeri hesaplanmış ve radyolojik tehlikeler değerlendirilmiştir. Ayrıca sahil kumlarının tanecik boyutu analizi yapılmış ve 4 farklı boyutta (çakıl, kum, alüvyon ve kil) numuneler elde edilerek bunların doğal (238U, 232Th ve 40K) radyoaktivite konsantrasyonları belirlenmiştir.

People; they are exposed to continuous natural sources of radiation, although their life standards vary depending on the physical characteristics and geographical conditions of the environment in which they live. The greatest contribution to natural radiation comes from radioactive elements such as 238U, 232Th which are naturally found in nature, and their degradation products226Ra, 222Rn and 235U and 40K. In the literature, studies are being carried out with the aim of determining the risks that people are exposed to from natural radiation. The aim of this study is to determine the level of radiation at the bottom level in the soil and coastal sand of the Abana-Çatalzeytin region of Kastamonu province. For this purpose, natural (238U, 232Th and 40K) radioactivity concentrations were determined in 20 soil and 20 coastal sand samples taken and the absorbed dose rates and annual effective dose equivalent were calculated and the radiological hazards evaluated using the obtained results. In addition, particle size analysis of coastal sand was performed and samples of 4 different sizes (pebbles, sand, alluvial and clay) were obtained and their natural (238U, 232Th and 40K) radioactivity concentrations were determined.