Bazı geniş yapraklı türlerde iklimin yaprak mikromorfolojik karakterleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, farklı iklim tiplerinin hakim olduğu alanlarda yetiştirilen bazı peyzaj bitkilerinde mikromorfolojik karakterlerin, tür ve iklim tipine bağlı olarak değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye'de karasal, Karadeniz ve Akdeniz iklim tiplerinin hakim olduğu alanlardan toplanan 5 adet odunsu bitki türünden yaprak örnekleri toplanmış, toplanan yaprak örneklerinin elektron mikroskobu (SEM= Scanning Electron Microscope) yardımı ile ölçekli görüntüleri elde edilmiştir. Elde elden görüntüler üzerinde yapılan ölçümlerle, Stoma Uzunluğu (µm), Stoma Genişliği (µm), Por Uzunluğu (µm), Por Genişliği ve Stoma Yoğunluğu (1 mm2 alanda) belirlenmiştir. Elde edilen veriler istatistiki olarak değerlendirilmiş ve bu karakterlerin iklim tipine ve türe bağlı olarak değişimi belirlenmiştir. Çalışma sonucunda stoma yoğunluğu dışındaki bütün karakterler bakımından en düşük değerler karasal iklimde, en yüksek değerler ise Akdeniz ikliminde yetişen bitkilerde elde edilmiştir. Stoma yoğunluğu bakımından ise en düşük değer, diğer karakterler bakımından en yüksek değerlerin elde edildiği Akdeniz ikliminde yetişen bitkilerde, en yüksek değer ise diğer karakterler bakımından en düşük değerlerin elde edildiği Karasal ikliminde yetişen bitkilerde elde edilmiştir. Ancak, tür bakımından değişimler incelendiğinde, farklı türlerin, iklim tipine bağlı olarak farklı şekilde tepki verdiğini göstermektedir.

Determination of the change of micromorphological characters depending on the species and the climate conditions in some landscape plants grown in areas with different climate conditions was aimed within this study. For this purpose, leaf samples of 5 different woody species (Cotoneaster franchetti, Cercis siliquastrum, Cotoneaster horizontalis, Acer negundo and Robinia pseudoacacia) from the areas dominated by continental, Blacksea and Mediterrenean climate, and the scaled images of these samples were obtained via electron microscope (SEM = Scanning Electron Microscope). The stoma length (μm), stoma width (μm), pore length (μm), pore width and stoma density (1 mm2 area) were determined with the measurements conducted on these scaled images. The obtained data were evaluated statistically and the change of these characters depending on the climate and the species were determined. As a result, the lowest values for all characters except Stoma density (STY) were obtained in terrestrial climate while the highest values were obtained in plants grown in Mediterranean climate. In terms of stoma density, the lowest value was obtained in plants grown in the Mediterranean climate, where the highest values were obtained in terms of other characters, and the highest value was obtained in plants grown in the terrestrial climate where the lowest values were obtained in terms of other characters. However, when the changes depending on the species were examined, it was determined that different species react differently depending on the climate type.