Bazı meyve ağacı organellerinde ağır metal birikiminin trafik yoğunluğuna bağlı değişimi

Abstract

Modern dünyanın en büyük problemlerinden birisi, her yıl milyonlarca insanın ölümüne sebep olan hava kirliliğidir. Hava kirliliği bileşenleri içerisinde ağır metaller doğada uzun süre bozulmadan kalabilmeleri, biyobirikme yapmaları ve bazılarının düşük konsantrasyonlarda bile toksik veya kanserojen olmaları sebebiyle insan sağlığı açısından ayrı bir öneme sahiptirler. Bitkilerin gıda olarak tüketilen organellerindeki ağır metal konsantrasyonu bu açıdan daha büyük bir önem taşımaktadır. Ağır metal kirliliğinin yüksek düzeyde olduğu alanlarda yetişen bitkilerin çeşitli organellerinde ağır metaller birikmekte, bu organellerin gıda olarak tüketilmesi, bitki bünyesindeki ağır metallerin doğrudan insan bünyesine alınmasına sebep olmakta ve sağlık açısından büyük bir risk oluşturmaktadır. Ancak, bu konuda yapılmış yeterli miktarda çalışma bulunmadığından bu konudaki tehlikenin boyutu belirlenebilmiş değildir.Bu çalışmada Kastamonu'da trafiğin yoğun olduğu, az yoğun olduğu ve olmadığı alanlarda yetişen vişne, erik, dut ve elma ağaçlarının yaprak, dal, kabuk ve meyvelerinde Ni, Co, Mn, Cr, Cd ve Pb elementlerinin konsantrasyonlarının trafik yoğunluğuna bağlı değişimi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda elementlerin konsantrasyonlarının genel olarak trafik yoğunluğuna bağlı olarak arttığı ayrıca, meyvelerdeki ağır metal konsantrasyonlarının oldukça yüksek düzeylere ulaşabildiği belirlenmiştir. Bu durum kent merkezlerinde yetiştirilen ve gıda olarak tüketilen meyve ve sebzelerin insan sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturabileceğini ortaya koymaktadır.

The level of pollution has reached the dimensions that threaten human health, with the rapid urbanization and the increase of energy consumption especially in developing countries. Every year in the world, millions of people lose their lives because of air pollution. Heavy metals have a separate precaution in pollutants, especially in terms of human health, because they can remain intact in nature for long periods of time, they tend to bioaccumulate and some are toxic or carcinogenic even at low concentrations. Therefore, monitoring of heavy metal pollution and determination of risky areas is very important. Biomonitors are the most commonly used methods for monitoring heavy metal pollution. However, determining which plants and organelles are more suitable for monitoring the metal is essential in order to ensure that the monitoring is reliable.In this study, it was aimed to determine the variations of the concentration of Ni, Pb, Cd, Ba, Cu, Ca, Fe and K elements depending on the traffic density in leaves, seeds and branches of Ailanthus altissima, Biota orientalis, Platanus orientalis and Pyracantha coccinea which are grown in areas with heavy, low dense and non traffic areas. As a result of the study, it was determined that concentrations of Ni, Pb, Cd and Cu increased depending on traffic density. According to the results obtained, it was determined that seeds and branches of Biota orientalis were the most suitable species and organelles to determine Ni pollution. The leaves of Ailanthus altissima are very suitable for monitoring the pollution of Pb, Cd and Cu.