Üzerinde bitki örtüsü olmayan karayolu şevlerinde kütle hareketlerine neden olan faktörlerin incelenmesi: Kastamonu-Karabük karayolu örneği

Abstract

Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) ülkemizin jeolojik ve topoğrafik yapısından kaynaklanan zemin koşulları nedeniyle, aktif veya potansiyel heyelanlı bölgelerden yol güzergâhı geçirme problemi ile karşı karşıya kalmaktadır. Yolun gerek proje, gerekse yapım aşamalarında heyelana ve toprak kaymalarına eğimli olan arazilerde jeolojik-jeoteknik araştırma çalışmaları yürütülmektedir. Sadece drenaj tedbirleri ile bertaraf edilebilen sorunlardan, ankrajlı kazıklı perde ile sabitlenmeye kadar, çok geniş bir yelpazede maliyetleri göz önüne almayı gerektiren sorunlara güzergâhlar belirlendikten sonra çözüm geliştirilmesi gereği çok açık bir şekilde kabul görmüştür. Çalışmalar farklı ölçek ve birçok farklı yöntem kullanılarak sürdürülmüş ve sürdürülmektedir. Bu çalışma, Kastamonu-Karabük karayolu üzerindeki kazı şevleri üzerinde yürütülmüştür. Her bir kazı şevi, açı ve mesafeleri elektronik algılayan total-station beraberinde drone kullanılarak mikro ölçekte modellenmiş ve toprak örnekleri alınarak toprak analiz sonuçları ile değerlendirme yapılmıştır. Kazı şevlerinin muhtevasında yoğun miktarda yer alan kil miktarındaki fazlalık ve aşırı şev eğimlerinden dolayı bozulmaların yaşandığı tespit edildi.

Abstract: Slope failure occurs when the downward movements of material due to gravity exceeds the shear strength. Therefore, factors that tend to increase the shear stresses or decrease the shear strength increase the chances of failure of a slope. Different processes can lead to reduction in the shear strengths of rock mass. Increased pore pressure, cracking, swelling, decomposition of clayey rock fills, creep under sustained loads, leaching, strain softening, weathering, cyclic loading and the lack of stabilizing vegetation are common factors that decrease the shear strength of slope masses. In contract to this the shear stress in highway slopes may increase due to additional loads at the top of the slope, increases in water pressure through cracks at the top of the slope, increases in soil weight due to increased water content, excavations at the bottom of the slope and seismic effects. In the scope of this project, the six freguently broken back-slopes were be modeled, measuring simulaneously with a total station and drone and the soils samples were collected from two depths. Heavy clay content and extreme slope gradients were found responsible in failures.