Gaziantep il genelinde bazı iklim parametreleri ve biyokonfor alanlarının mevsimsel değişimi

Abstract

İnsanların yaşamlarını sürdürdükleri fiziksel çevrenin tasarım ve planlanmasında öncelikle bölgedeki iklimi anlamak, değerlendirmek ve insanların kendilerini rahat hissedecekleri ortamı oluşturmak son derece önemlidir. İnsan yaşamı büyük oranda iklimden etkilenmektedir. İnsanların kendilerini rahat hissedebilmeleri için ortamın belirli bir sıcaklık, nem ve rüzgâr aralığında olmaları gerekmektedir. Bu aralık konfor bölgesi olarak adlandırılmaktadır. Konfor şartlarının uygun olmadığı alanlarda insanlar kendilerini rahatsız hissetmekte ve oradan ayrılmak istemektedirler. Biyokonfor açısından uygun alanlarda yerleşim alanları kurulması insanların sağlıklarını, rahatlarını ve psikolojilerini etkilemenin yanında aynı zamanda enerji sarfiyatı üzerinde de büyük oranda etkili olmaktadır. Bundan dolayı kentsel planlama çalışmalarında biyokonfor alanları belirlenmeli ve planlamalarda mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.Bu çalışmada Gaziantep İli genelinde biyokonfor açısından uygun olan ve olmayan alanların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında ayrıca nem, rüzgar hızı, yağış ve sıcaklık değerleri ile biyokonforun mevsimsel değişimi de incelenmiştir. Çalışma sonucunda yıllık ortalama iklim verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre Gaziantep il genelinin yaklaşık %88,83'ünün biyokonfor açısından uygun olduğu ancak, biyokonfor açısından uygun alanların mevsimsel bazda önemli ölçüde değiştiği belirlenmiştir. Çalışma sonucunda ilkbahar ve sonbahar mevsiminde ilin büyük bölümü konforlu alanlar olarak belirlenirken kış mevsiminde ilin tamamının konforsuz olduğu belirlenmiştir. Bu durum yıllık ortalama verilere dayanılarak hesaplama yapmanın doğru olmadığını göstermektedir. Bundan dolayı biyokonfor çalışmalarının mevsimsel hatta aylık olarak yapılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Biyokonfor, Gaziantep, CBS, mevsimsel değişim

In the designation and planning of physical environment in which humans lead their lives, it is crucial to construe the climate in a region as a first step, conduct a thorough assessment and create a favorable environment to help humans feel comfortable. Humans' lives are substantially affected by climate. To help humans feel comfortable, surrounding ambiance is required to offer temperature, humidity and wind values within a certain range. This range is termed as comfort zone. If the conditions are unfavorable to provide comfort in certain areas, humans feel disturbed and drive an urge to leave that place. Establishing settlements in places fit for biocomfort has positive effects on the health, comfort and psychology of humans while also rendering a major effect on energy consumption alike. Hence, in urban planning works, it is suggested to designate biocomfort zones and decidedly be considered in plannings.The aim of this study is to designate suitable and unsuitable biocomfort zones in Gaziantep Province. Further to that; within the scope of this study an investigation was conducted on humidity, wind speed, precipitation and temperature values as well as seasonal changes in biocomfort. At the end of this research, average annual climatic data were employed in computations. It was detected that around 88,83% of Gaziantep province was suitable for biocomfort. Nonetheless, it was revealed that suitable zones for biocomfort significantly changed depending on seasons. At the end of this study it was highlighted that during spring and fall season a vast majority of the city was comfortable whereas in winter season the entire city was measured to be uncomfortable. This finding postulates that conducting a computation based on average annual data only is not necessarily accurate thus it is reasonable to suggest that studies on biocomfort should be conducted seasonally and even monthly. Key Words: Biocomfort, Gaziantep, GIS, seasonal change