Sicill-i Ahvâl kayıtlarına göre Karslı memurlar (1879-1909)

Abstract

İmparatorluğun en uzun yüzyılı olarak adlandırılan XIX. yüzyılda yapılan reformlardan biri devlet hizmetinde çalışan memurlar hakkındadır. Osmanlı Devleti'nde, değişim ve dönüşüme bağlı olarak, memur ve büro sayısı gittikçe artmıştır. II. Abdülhamit döneminde memur sayısı 35.000 olarak tespit edilmiştir. Bu gelişme ve büyüme resmi personelin takibini gerekli kılmıştır. Bu sebeple, II. Abdülhamit dönemine kadar temel teşkil eden uygulamaların ve denemelerin sonucunda bu dönemde Sicill-i Ahval Komisyonu kurulmuştur. Böylelikle, Osmanlı devlet teşkilatında görev alan memurlara ait resmi belgelerin kaydedildiği defterlerin tescil işlemine Sicill-i Ahvâl, meydana gelen defterlere de Sicill-i Umumî adı verilmiştir. Çalışmanın temelini, Sicill-i Ahval kayıtlarındaki Karslı memurlar teşkil etmektedir.Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde 1879-1909 yılları arasında 201 deftere rastlanmıştır. Sicill-i Ahval Defterlerinin içeriğinde yer alan memurların adı, baba adı, babasının mesleği, önemli bir sülaleden ise sülalesi, hangi milletten olduğu, okuduğu okullar, bildiği diller, görevleri, ödülleri, cezaları, emekli maaşları ve bazılarının da ölüm tarihleri verilmiştir.Sicil defterlerindeki kayıtlar neticesinde tespit edilen 123 Karslı memurun biyografisi incelenmiştir. Sicil kayıtları incelenirken hicri ve rumi olarak iki farklı tarihe rastlanmıştır. Bu tarihler okuyucuya kolaylık sağlaması amacıyla miladi tarihe çevrilmiştir. Tarih çevirme işlemleri Türk Tarih Kurumunun Tarih Çevirme Kılavuzu kullanılarak yapılmıştır. Çalışma, iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; memurların aile, eğitim ve memuriyet durumları değerlendirilmiştir. Bunlarla ilgili tablolara yer verilmiştir. İkinci bölümde; tespit edilen memurların sadeleştirilmiş biyografilerine yer verilmiştir. 1879-1909 yılları arasında, Karslı memurlar merkez alınarak yapılan bu çalışmayla memurların özgeçmişleri tespit edilmiştir. Amacımız, bürokratik yapıyı tanıma ve anlamayı kolaylaştırmakla birlikte, yerel tarih ve aile tarihi araştırmalarına ışık tutmaktır.

One of the longest century empire of reforms in the 19th century was called on officalls working in the Civil Service. Depending on changes in the Ottoman Empire and the conversion of civil servants and officer number had increased substantially. In the II. Abdulhamid period the number of officers was identified as 35.000. These developments made it necessary to follow the growth and official staff. Therefore, until the period of II. Abdulhamid, Sicill-i Ahval committee was founded, at this time, the result of undurlying applications and try to register. Thus, registry process of books which were recorded the officials in the Ottoman state organisation was named as Sicill-i Umumî. The basis of work involved the officers in Kars, in the records of Sicill-i Ahval.123 officers' biographies, founded as outcome of registrations in civil registers were researched. While examining the registry records, two dates were founded as hegira and rumi. These dates were converted into christian era for the convenience of the reader. The date conversion process was made by using the history turning dictionary of Turkish Historical Society. The study consists of two parts. In the first part, their families, educations and officers' conditions are examined. Tables are used for these. In the second part, their simple biographies are examined.Having lived in Kars in the years between 1879-1909, officers were at the centre and this was made by using their biographies. Our aim is to lighten on local history and family history research with recognition of bureaucratic structure and facilitating to understand.