İmkansız üçlü kuramı paralelinde gelişmekte olan ülkelerde döviz kuru rejimi tercihi

Abstract

Döviz kuru rejim tercihi, en önemli makroekonomik politikalardan biridir. Ülkeler arası ekonomik ilişkilerin belirleyicisi olması ve uluslararası piyasaları etkilemesi nedeni ile Bretton Woods sisteminin yıkılmasından sonra iktisat literatüründe sıklıkla tartışılan konulardan biri olmuştur. Küreselleşme hem sermaye hareketlerini hem de uluslararası mal ve hizmet ticaretini etkilemesi ile döviz kurlarının önemini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada son yıllarda tartışma konusu olan döviz kuru rejimi tercihleri ve döviz kuru rejimi seçiminde uluslararası kuruluşların desteklediği iki kutup hipotezinin temelini oluşturan imkânsız üçleme yaklaşımı üzerinde durulmuştur. Bu hipoteze göre, sermaye hareketlerinin serbestleşmesi ile ülkeler sabit döviz kuru ve dalgalı döviz kuru arasında tercih yapmak zorundadırlar. Son yıllarda kur rejimi tercihine yönelik yeni yaklaşımların ortaya çıkması kurların öneminin daha da artmasına neden olmuştur. Özellikle son zamanlarda gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan ekonomik krizler sonrasında döviz kuru rejiminin seçiminde önemli rol oynayan iki kutupluluk hipotezinin temelini oluşturan imkânsız üçleme kuramının uygulanabilirliği üzerinde durulmuştur.Çalışmanın birinci bölümde, ülkelerin genel özelliklerinden bağımsız olan belli unsurlar ele alınmıştır. Bu unsurlar, sabit ve dalgalı kur rejimlerinin avantaj ve dezavantajları ile 'imkânsız üçleme' hipotezidir. Çalışmanın ikinci bölümde döviz kuru rejimi tercihine yönelik Bretton Woods öncesi ve sonrası geliştirilen teorik yaklaşımlar ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümde, döviz kuru rejim tercihinin makroekonomik performans üzerinde ki etkileri incelenmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde, imkânsız üçleme hipotezinin ortaya çıkmasına sebep olan ve farklı iktisatçılar tarafından geliştirilen yerli ve yabancı literatür taraması yapılmıştır. Son bölümde, gelişmekte olan ülkelerde rejim tercihine ilişkin ekonometrik model kurulmuştur. Elde edilen tahminlerin teorik beklentiler doğrultusunda dalgalı döviz kuru lehine olduğu tespit edilmiştir.

The choice of exchange rate regime is one of the most important macroeconomic policies. After the collapse of the Bretton Woods system with the reason that international economic relations are determinant and affecting international markets, it has become one of the topics frequently discussed in economics literature. Globalization has revealed the importance of exchange rates by influencing both capital movements and trade of international goods and services. This study focuses on the preferences of the exchange rate regime, which has been discussed in recent years and the impossible trilogy approach that is the basis of the two polar hypothesis supported by international institutions in the choice of exchange rate regime. In recent years the emergence of new approaches to the choice of exchange rate regime has led to a further increase in exchange rates. Lately especially after the economic crises emerging in developing countries it is emphasized that the feasibility of the impossible trilogy theory, which is the basis of the bipolarity hypothesis, which plays an important role in the selection of the exchange rate regime.In the first chapter of the study, certain elements that are independent of the general characteristics of the countries are considered. These elements are the 'impossible triple' hypothesis with the advantages and disadvantages of fixed and floating exchange rate regimes. In the second chapter, the theoretical approaches developed before and after Bretton Woods for preferring the exchange rate regime are discussed. In the third chapter, the effects of exchange rate regime preference on macroeconomic performance are examined. In the fourth chapter, domestic and foreign literature search, which has led to the emergence of the impossible triple hypothesis and developed by different economists, has been done. In the last chapter, an econometric model based on regime choice has been established in developing countries. It has been determined that the estimates obtained favor the floating exchange rate in the direction of the theoretical expectations.