Anadolu kervansaraylarının tarihsel ve mimari gelişimi, kervansaray yapılarının işlevlendirilerek yeniden kullanımı

Abstract

Bu çalışmada Anadolu da farklı dönemlerde inşa edilen kervansaray yapılarının tarihsel mimari, ve yapısal özellikleri araştırılmış, Anadoludaki önemli ticaret yolları özellikle İpek yolu üzerindeki yerleri ve bağlantıları haritalar üzerinde belirtilmiştir. Günümüzde çoğu harap durumda olan bu konaklama yapılarının tarihi değerlerine yakışır ve mimari kimlikleri bozulmadan yeni bir kullanım ve yeni bir işlevle değerlendirilmeleri, ülkemize ve bulunduğu çevreye kültürel mirasın korunması ve turizme katkı sağlayarak getireceği sosyal, kültürel ve ekonomik faydalar konusunun araştırılması tezin amacını oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda saptanan programa uygun olarak geliştirilen tez toplamda yedi bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde kervansaray yapıları hakkında genel bir bilgi verilmiş olup İpek yoluyla bağlantısına değinilmiştir.İkinci bölümde tezin amacı, izlenen yöntem ve yararlanılan kaynaklara yer verilmiştir.Üçüncü bölümde; ticaretin doğuşu ve tarihi ticaret yapıları, Anadoludaki ticaret yol güzergahlarıyla ilgili bilgiler verilmiştir.Dördüncü bölümde kervansarayların mimarisine değinilmiştir. Yapıların antik dönemden başlayarak Osmanlı dönemine kadarki mimari ve tarihi gelişimleri incelenmiş yapıların yok olma sebeplerinden bahsedilmiştir.Beşinci bölümde tarihi konaklama yapılarının ipekyoluyla olan ilişkisinden bahsedilmiştir.Altıncı bölümde tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesine yer verilmiştir. Yeniden işlevlendirmeyi gerektiren sebepler tarihi, sosyal, kültürel ve ekonomik nedenler ele alınmış günümüzde yeniden işlevlendirilen kervansaraylar incelenmiş ve yapıların yeniden değerlendirilmesinde uygulanabilecek teknik yöntemlere yer verilmiştir.Yedinci bölümde ise yeni işlev verilmiş örnekler incelenmiş, bu yapıların kültür mirasının korunması değerlendirilmesi, ve yakın çevreye sağladığı faydalar açıklamıştır.Tezin son bölümü olan sekizinci bölümde ise sonuç ve önerilere yer verilmiştir. Tekrardan işlevlendirme ve korumanın önemi, onarım yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlardan bahsedilmiştir.

In this study, the historical architecture and structural characteristics of the caravansarai structures built in different periods in Anatolia were investigated and the important trade routes in Anatolia, especially the locations and connections on the Silk Road, are indicated on the maps. The purpose of this thesis is to investigate the social, cultural and economic benefits that will contribute to the preservation of cultural heritage and tourism in my country and the neighboring country, which is worthy of the historical values of these most ruined accommodation structures and evaluated with new usage and new function without deteriorating their architectural identity. The thesis developed in accordance with the programa determined for this purpose consists of seven sections in total. At the entrance of the work, a general information about caravanserai structures was given and its connection with silk was mentioned.In the second part, the purpose of the thesis, the method used and the resources used are mentioned.In the third chapter; the birth of trade and historical trade structures, trade routes in Anatolia.In the fourth chapter, the architecture of caravanserais is mentioned. From the antiquity to the Ottoman period, the architectural and historical developments of the structures have been studied and the reasons for the disappearance of the structures have been mentioned.In the fifth chapter, the relation of historical accommodation with silk is mentioned.In the sixth chapter, the reorganization of historical structures is given. The reasons for re-functioning are historical, social, cultural and economic reasons. Today, re-functioning caravanserais have been examined and technical methods that can be applied in the re-evaluation of structures have been mentioned.The seventh chapter examines the newly functioning examples, evaluating the protection of cultural heritage of these structures, and explaining the benefits to the immediate surroundings.In the eighth part, which is the last part of the thesis, the conclusion and the proposal are given. The importance of functioning and protecting from the other side has been mentioned when the repair is being done.