Annelerin inhaler ilaç uygulamaları hakkındaki bilgi düzeylerini etkileyen faktörler

Abstract

Bu çalışma inhaler ilaç tedavisi alan çocukların annelerinin inhaler ilaç uygulamaları hakkındaki bilgi düzeylerini ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırmadır. Şanlıurfa ilinde Aralık 2012-Mart 2013 tarihleri arasında Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi süt çocuğu kliniklerinde çocukları inhaler ilaç tedavisi alan, araştırmaya katılmayı kabul eden 300 anne üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak uzman görüşü alınarak araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan annelerin yaş ortalaması 29.8±7.1 ve %61.7'sinin eğitim durumu okur-yazar değildir. Annelerin ortalama çocuk sayısı 3.4±2.0 evde yaşayan birey sayısı ortalaması 6.6 ± 2.8dir. İnhaler tedavi alan çocukların %.48.7'si kız, %51.3'ü erkek olup çocukların yaş ortalaması 10.93 ± 10.83 tür. Annelerin %52'si nebül ilacın uygulamasını kendisinin yaptığını, %47.3'ü hemşirenin hazırlayıp anneye verdiğini belirtmiştir. Nebül ilacı uygulama konusunda bilgiyi annelerin %80.7'si hemşireden, %15.3'ü diğer hastaların annelerinden aldığını belirtmiştir. Annelerin nebülizasyon uygulamasını yapma zamanları incelendiğinde; %88.7'sinin yanlış zamanda verdikleri belirlenmiştir. İnhaler ilacın birden fazla olması durumunda annelerin %36.3'ü ilaçları sırayla verdiklerini, %13'ü ilaçları karıştırarak verdiklerini belirtmiştir. Annelerin %85.3'ü ilacın hava akım hızını kendilerinin ayarladığını ve sadece %14'ü hemşirenin ayarladığını belirtmiştir. Annelerin %81.3'ünün ilacı yanlış yerde sakladıkları belirlenmiştir. Annelerin %73.3'ü çocuk uyuduğunda nebül ilacını verdiğini, %17.7'si maskeyi her gün değiştirdiğini, %80.6'sı nebül ilacı bitene kadar verdiğini belirtmiştir. Annelerin eğitim alma durumunun ilaç almak istemediğinde yapılan davranış, nebül ilacı bitene kadar verme arasında etkili olduğu bulunmuştur. Annelerin eğitim düzeyi, yaş, gelir düzeyine göre birden fazla ilacın veriliş şekli, uygulama zamanı, ilaç verilmediğinde saklama yeri, ilaç almak istemediğinde yapılan davranış, ilacı bitene kadar verme, doz atlama arasında yapılan analizde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Çalışmada annelerin inhaler ilaçların uygulanması konusunda yeterli bilgilerinin olmadığı saptanmıştır. İnhaler ilaçların verilmesine bağlı hataların önlenmesi için annelerin inhaler ilaçların uygulanması konusunda bilgi gereksinimlerinin karşılanması çocukların solunum yolu hastalıklarının tedavi başarısını ve çocuk sağlığını doğrudan etkileyecektir

This research has been done to find out the effecting factors and the information level ofmothers that their children take inhaler medicine treatment, about the inhaler medicineapplications.This study is a partly and defining research. It was carried out on 300 mothers accepting totake part in the research and their children taking inhaler medicine treatment in the nursingchildren clinic at Children Illnefses Hospital and Research and Application Hospital of HarranUniversity between December 2012 and March 2013 in ġanlıurfa. Questionnaire formdeveloped by the researcher refering expert opinion was used as a data collection tool. Whilethe datas of research were being evaluated, defining statistical methods and chi-square testwere used.The average age of mothers that take part in the research is 29.8 ±7.1 and their educationalstatus; 61.7 per cent of them are illiterate. The average number of children of mothers is3.4±2.0, number of people living at home is 6.6±2.8 . 48.7 % of children taking the inhalertreatment are girls, 51.3 % of them are boys, the average age of children is 10.93±10.83. 52per cent of mothers said that they applied the nebule medicine alone. 47.3 % of them statedthat the nurse prepared the medicine and gave it to them. 80.7 % of mothers said that theytook information about the application of nebule medicine from nurses. 15.3 percent of themstated they took information from mothers the other patients. When the times of nebulizationpractice were investigated, it was determined that 88.7 % of them gave the medicine in thewrong time. if the inhaler medicine were more than one, 36.3% of mothers stated they gave itin order, 13 % of them said they give the medicine by mixing .85.3 % of mothers expressedthat they adjusted the circulation speed of medicine by themselves and only 14 % of them saidthe nurses adjusted it.It was determined that 81.3 % of mothers kept the medicine in thewrong place 73.3 per cent of mothers told that they gave the medicine when the child wasasleep, 17.7 % of them said they changed the mask every day, 80.6 % of them said they gavethe nebule medicine until it finished.ixIt was found out that the educational status of mothers had been effective between thebehaviour done when they didn‟t want to take the medicine and giving the nebule medicineuntil it was used up. Statistically, in the analysis carried out was not found out meaningfuldifference between the educational level of mothers, the way of giving more than onemedicine according to age,income level,application time,keeping place when the medicinewas not given, the behaviour done when they didn‟t want to take the medicine,giving themedicine till it finished and dose skipping.In the research,it was determined that mothers had no sufficient information about theapplication of inhaler medicine.In order to prevent the medication errors of the inhalermedicine,meeting the information needs of mothers about the practise of inhaler medicine willeffect directly the health of child and the success of treatment of children‟s respiratory systemillnesses.Key words: Mother, medication error, information level,paediatric nursing, inhaler medicine