PISA 2012 matematik okuryazarlığı ile öğrenme ve öğretme süreci değişkenleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Uluslararası Öğrenci Başarılarını Değerlendirme Programı (PISA) 2012 uygulaması kapsamında, Türkiye'de 15 yaş grubu 4848 öğrencinin matematik okuryazarlığı ile ilişkili olan öğrenme ve öğretme süreci ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemektir. İlişkisel türdeki bu araştırmada, matematik öğrenmeye okul dışında ayrılan zaman, matematik öğrenmeye ayrılan zaman araştırmanın öğrenmeyle ilgili değişkenlerini oluşturmaktadır. Öğretmenin öğrenci ile iletişimi, bilişsel etkinleştirme stratejilerini kullanımı ve sınıftaki disiplin ortamı araştırmanın öğretme süreci ile ilgili değişkenleridir. Bu değişkenlerin matematik okuryazarlığı ile ilişkileri yapısal eşitlik modellemesi analizi ile araştırılmıştır. Araştırmada kurgulanan modelin verilerle uyumlu olduğu bulunmuştur. Buna göre, öğrenmeye okul dışında ayrılan zaman ve öğrenci-öğretmen ilişkisi ile öğrencilerin matematik okuryazarlığı ile negatif yönde manidar ilişkileri söz konusu iken, öğretmenin bilişsel etkinleştirme stratejilerini kullanımı ve sınıftaki disiplin ortamının öğrencilerin matematik okuryazarlığı ile ilişkisi pozitif yönde manidar çıkmıştır. Ayrıca, öğretmenin bilişsel etkinleştirme stratejilerini kullanımı ile öğrenci-öğretmen ilişkisi arasında pozitif yönde manidar ilişki bulunmuştur. Benzer şekilde, öğrenci-öğretmen ilişkisi değişkeni ile sınıftaki disiplin ortamı arasında pozitif yönde manidar ilişki bulunmuştur. Olumlu öğrenci-öğretmen ilişkisinin söz konusu olduğu durumda, öğretmenin bilişsel etkinleştirme stratejilerini kullanması ile öğrencilerin matematik okuryazarlığı arasında negatif yönde manidar ilişki bulunmuştur. Öte yandan, olumlu öğrenci-öğretmen ilişkisi belirli disiplin ortamı sağlandığında ise öğretmenin bilişsel etkinleştirme stratejilerini kullanması ile öğrencilerin matematik okuryazarlığı arasında pozitif yönde manidar ilişki bulunmuştur.Araştırmanın sonucunda ulaşılan sonuçlara yönelik olarak, öğretmenlerin öğretmen yetiştirme programlarında almış oldukları derslerin içeriklerinin öğretmenin sınıf yönetimi becerilerinin gelişmesini sağlayacak, bilişsel etkinleştirme stratejilerin etkili bir şekilde kullanılmasını öğretecek yönde geliştirilmesi veya yeni derslerin açılması sağlanabilir. Okuldaki eğitimin niteliğinin artırılması yönünde düzenlemeler yapılabilir.

The purpose of this study is to determine relationships between factors related with learning and teaching process and matematics literacy of 4848 Turkish students who are 15 years old in line with Programmes for International Students' Achievement Evaluation (PISA) 2012. In this relational study, out-of-school learning time and learning time of mathematics are variables related to learning process. Teacher-student relation, teacher use of cognitive activation strategies, and disciplinary climate are variables related to teaching process. The relationships between these variables and mathematics literacy were investigated by means of structural equation modelling analysis. It was found that constructed model was compatible with the data. Accordingly, while there was negative relationship between out-of-school learning time and students' mathematics literacy, there was positive relation between teachers' use of cognitive activation strategies and mathematics literacy. Also, while there was negative relationship between student-teacher relation and students' mathematics literacy, positive relation was found between disciplinary climate factor and students' mathematics literacy. In addition, it was determined that there was positive relation between teachers' use of cognitive activation strategies and student-teacher relation. Similarly, it was found that there was positive relationship between student-teacher relation and disciplinary climate. In case of a positive student-teacher relationship is concerned, negative relationship was found between teacher use of cognitive activation strategies and students' mathematics literacy. On the other hand, in case of both student-teacher relation and disciplinary climate are concerned, positive relationship was found between teacher use of cognitive activation strategies and students' mathematics literacy.The content of the courses offered in teacher education programs can be enhanced in a way that teachers' classroom management skills are developed and teachers are taught how to use cognitive activation strategies effectively. Additionaly, new courses can be offered with this aim. Arrangements can be made to increase the quaility of education in school.