Ekonomik bakımdan dezavantajlı öğrencilerin akademik yılmazlık düzeylerinin bazı koruyucu faktörler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ekonomik bakımdan dezavantajlı yüksek akademik yılmazlık gösteren lise son sınıf öğrencilerinin `yılmazlık` özelliklerini `okula bağlanma, algılanan sosyal destek ve cinsiyet` değişkenlerinden hangilerinin yordadığını ortaya koymak; yüksek ve düşük akademik yılmazlık gösteren öğrenciler arasındaki farklılıkları ilgili değişkenler açısından belirlemektir. Araştırma taşıdığı özellik nedeniyle, ilişkisel tarama modeli içinde yer alan korelasyonel araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Çankaya, Yenimahalle ve Mamak ilçelerinde bulunan 18 anadolu lisesinin son sınıfında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması için öğrencilere; `Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği`, `Çocuklar ve Ergenler İçin Okula Bağlanma Ölçeği`, `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği`, `Bilişsel Esneklik Envanteri` ve araştırmacı tarafından hazırlanan bilgi formu uygulanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde Standart Çoklu Regresyon Analizi, Çok Değişkenli Varyans Analizi (MANOVA) ve Ki-Kare Testi kullanılmıştır. Yapılan Çoklu Regresyon Analizi sonucunda ekonomik bakımdan dezavantajlı yüksek akademik yılmazlık gösteren öğrencilerin yılmazlıklarını, bilişsel esneklik ve algılanan sosyal destek değişkenlerinin anlamlı olarak yordadığı, cinsiyet ve okula bağlanma değişkenlerinin ise yordamadığı görülmüştür. Bununla birlikte belirtilen bu dört değişkenin yüksek akademik yılmazlık gösteren öğrencilerin yılmazlık puanlarının yaklaşık %42'sini açıkladığı ortaya konulmuştur. Yapılan MANOVA sonucunda ise yüksek akademik yılmazlık gösteren ve düşük akademik yılmazlık gösteren öğrenciler arasında bilişsel, okula bağlanma ve algılanan sosyal destek değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunmamıştır. Yapılan Ki-kare Testi sonucunda ise yüksek akademik yılmazlık gösteren ve düşük akademik yılmazlık gösteren öğrenciler arasında cinsiyet değişkeni bakımından, kızların lehine anlamlı farklılık belirlenmiştir.

The main aim of this study is to investigate whether variables including school attachment, perceived social support, cognitive flexibility and gender can predict economically disadvantaged high academic resilient senior high school student's resilience or not. This study also seeks to examine the differences between high and low academic resilient students in terms of stated variables. For these purposes, one of quantitative study methods, correlational research model was used. The study group consisted of senior students enrolled in 18 Anatolian High School within the Çankaya, Mamak and Yenimahalle districts of the Ankara province during 2014-2015 academic year. In order to collect data, scales including `The Resilience Scale for Adults`, `School Attachment Scale for Children and Adolescents`, `The Multidimensional Scale of Perceived Social Support`, `Cognitive Flexibility Inventory` and the student information form which was prepared by the researcher were used. To analyze the collected data, Standard Multi Regression Analysis and Multivariate Analysis Of Variance (MANOVA) and Chi-square Test were applied. Multi Regression Analysis results revealed that cognitive flexibility and perceived social support predicted economically disadvantaged high academic resilient senior high school student's resilience. However, school attachment and gender did not predict these students' resilience significantly. These four stated variables account for approximately %42 of the variance in these students' resilience scores. As for the results obtained from MANOVA, there was an insignificant difference between high and low academic resilient students in terms of cognitive flexibility, school attachment and perceived social support. Moreover, there was a significant difference between high and low academic resilient students in terms of gender according to results of Chi-square Test.