Akademik başarının okul, aile ve öğrenci özellikleri ile ilişkisinin çok düzeyli yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul 6,7 ve 8. sınıfa devam eden öğrencilerin akademik başarıları ile okul, aile ve öğrenci özellikleri arasındaki ilişkinin çok düzeyli yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesidir. Yordayıcı korelasyonel araştırma desenininin kullanıldığı bu araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılının birinci döneminde Ankara ili Çankaya, Keçiören, Mamak, Altındağ ve Yenimahalle ilçelerinin her birinden seçilen beş resmi ve iki özel okul olmak üzere toplam otuz beş okulda öğrenim gören 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen öğrenci bilgi anketi, Alkan (2015) tarafından geliştirilen akademik ortamlarda olumsuz değerlendirilme korkusu ölçeği ve Korkmaz (2002) tarafından Türkçe'ye uyarlanan akademik risk alma ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada grupiçi düzeyde aileye ilişkin özelliklerden sosyoekonomik düzey, öğrenciye ilişkin özelliklerden olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik risk alma davranışı, gruplararası düzeyde okula ilişkin özelliklerden sınıf mevcudu ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı değişkenleri ile çok düzeyli beş farklı yapısal eşitlik modeli kurulmuştur. Sosyoekonomik düzey, olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik risk alma davranışı, sınıf mevcudu ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı değişkenlerinin akademik başarı ile olan ilişkisi tek düzeyli yapısal eşitlik modeliyle de incelenmiştir. Araştırma sonucunda grupiçi düzeyde sosyoekonomik düzey, olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik risk alma davranışı değişkenlerinin akademik başarıya olan doğrudan etkileri manidar bulunmuştur. Sosyoekonomik düzey ve akademik risk alma davranışı değişkenlerinin akademik başarı üzerindeki etkisi pozitif yönde iken, olumsuz değerlendirilme korkusu değişkeninin akademik başarı üzerindeki etkisi negatif yöndedir. Sosyoekonomik düzey değişkeni akademik başarıyı doğrudan etkilediği gibi olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik risk alma davranışı aracılığıyla da etkilemektedir. Sosyoekonomik düzey değişkeninin olumsuz değerlendirilme korkusu üzerindeki etkisi negatif yöndedir. Gruplararası düzeyde sınıf mevcudu ve öğretmen başına düşen öğrenci sayısı değişkenlerinin akademik başarıya olan doğrudan etkileri manidardır. Her iki değişkeninin akademik başarı üzerindeki etkisi negatif yöndedir.Araştırmada sosyoekonomik düzey değişkeninin gruplararasında da akademik başarı üzerinde doğrudan etkisinin manidar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gruplararası düzeyde okulların akademik başarıları üzerinde öğrencilerin olumsuz değerlendirilme korkusu ve akademik risk alma davranışının doğrudan etkisi manidardır. Tek düzeyli ve çok düzeyli modellerin uyum iyiliği indeksleri arasında çok farklılık görülmezken, değişkenlerin özellikle gruplararası düzeyde yer alan sınıf mevcudu ve öğretmen başına düşen öğrenci sayıları değişkenlerinden akademik başarıya doğru olan yol katsayılarının farklılık gösterdiği görülmüştür.

The aim of this research is to investigate the relationship between the academic achievement of students attending secondary school of grades 6, 7 and 8 and school, family and student characteristics with multilevel structure equation modelling. The sample of this research using the predictive correlational research design is composed of 6, 7 and 8 grades of students who are studying in a total of thirty five schools including five official and two private schools selected from each of the provinces of Ankara which are Çankaya, Keçiören, Mamak, Altındağ and Yenimahalle in the first term of the academic year of 2016-2017. In this research to collect data, the student information questionnaire developed by the researcher, the scale of fear of negative evaluation in the academic environment developed by Alkan (2015) and the academic risk taking scale adapted to Turkish by Korkmaz (2002) were used.In the study, five different structural equation models with multi levels were set up. In these models in within level the socioeconomic level from family characteristics, the fear of negative evaluation and academic risk taking behaviors from the characteristics related to the students were used. In between level, the classroom size and the number of students per teacher were used. The relationship between socioeconomic level, fear of negative evaluation and academic risk taking behaviors, the classroom size and the number of students per teacher has been examined with a single level structural equation model as well.As a result of the research, at the within level the direct effects of the socioeconomic level, the fear of negative evaluation and academic risk taking behavior variables were found to be significant on academic achievement. While the effects of socioeconomic level and academic risk-taking behavior variables on academic achievement is positive, the effect of fear of negative evaluation variable on academic achievement is negative. The socioeconomic level directly affects the academic achievement as well as by mediation of the fear of negative evaluation and academic risk taking behavior. The effect of the socioeconomic level variable on the fear of negative evaluation is negative. In between level, the direct effects of the classroom size and number of students per teacher have significant direct effect on academic achievement. The effect of both variables on academic achievement is negative.It has been concluded that the socioeconomic level variable in the research is directly related to the academic achievement at the between level. In addition, the direct effects of the fear of negative evaluation and academic risk taking behavior on academic achievement at the between level were significant. While there is no significant difference between the goodness of fit scores of the single-level and multi-level models, particularly, there is variety on path coefficiency of classroom size and student number per teacher variables on academic achievement.