Şer`iye sicillerine göre XIX. yüzyılın ilk yarısında Çankırı`da aile

Abstract

İç Anadolu'nun Kuzeyinde, tipik bir Orta Anadolu kenti olan Çankırı?da XIX. Yüzyılın İlk yarısında yaşamış ailelerin hukuki, sosyal ve ekonomik yapıları, mahkeme kayıtları olan şer?iye sicilleri incelenerek anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan araştırmanın amacı, Osmanlı Devletinin köklü yapısal ve sosyal değişimler yaşadığı bu dönemde, Çankırı örneğinden yola çıkarak, Anadolu?da yaşayan Osmanlı ailesinin ve dolayısıyla toplumunun yapısını anlamaya çalışmaktır.Bu çalışmada kaynak olarak kullanılan şer?iye sicilleri, şer?iat mahkemelerinde adalet sağlayan kadıların ilgilendikleri her konu ile ilgili tuttukları defterlerdir. Çankırının 18, 21, 22, 23, 25 ve 26 numaralı şer?iye sicil defterleri baz alınarak araştırma şekillendirilmiş, bu defterler içinde yer alan özellikle ilam ve tereke kayıtları incelenmiştir. Şer?iye sicillerine yansıyan belgeler ışığında, XIX. Yüzyılın ilk yarısında Çankırılı ailelerin hukuki ilişkilerinin, sosyal ve ekonomik hayatının açığa çıkarılması çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır.XIX. Yüzyılın ilk yarısını kapsayan dönemde, Çankırılı ailelerin hayatlarının incelendiği çalışmamızın sonucunda, Osmanlı Devletinin yönetim ve elit kesiminde yaşanan değişimin Osmanlının sıradan tebaası arasında aynı hızla kendini göstermediği, Anadolu?da ailelerin geleneksel, muhafazakar ve sade yaşantılarını devam ettirdikleri anlaşılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Çankırı, Aile, Şer'iye Sicili

Çankırı is a typical Central Anatolian province, on the north of Central Anatolia. According to the records of the sharia court registers, it is tried to understood that, the legal, social and economic structures of the families, who lived in Çankırı, in the first half of the 19th Century. It is the fact that, the deep structural and social changes experienced during this period of the Ottoman Empire. The purpose of this study, based on the example of Çankırı, understanding the structure of Ottoman ordinary families and therefore the society, in this period.The court registers which are used as a source in this study, are the records of sharia judges nâmed kadi. 18, 21, 22, 23, 25 and 26 numbered books of Çankırı Sheria courts are the basics of the study. Especially in the area of ?Ilam? and ?tereke? (probate records) in the books are examined.On the light of the documents, the legal relationships of families, livelihoods and basic social and economic structure in Çankırı, during the first half of the 19th. century, constitute the content of the study.As a conclusion it is understood that, the rapid changes, occurring in the management and elite part of the Empire didn?t show itself in Anatolian families. They maintained their traditional, conservative and simple lives.Keywords: Çankırı, Family, Sharia Court Records