Köpeklerde siklus tayini amacıyla vaginal sitolojinin geleneksel mikroskop yöntemi ve BS200Pro yazılımı ile dijital formatta değerlendirilmesi

Abstract

Bu doktora çalışmasında, resim işleme yazılımı kullanılarak seksüel siklusun değişik dönemlerinde, eksfoliatif sitoloji amaçlı hazırlanan preparatlardaki hücre alanı, hücre çevresi, hücre çapı, sitoplazma alanı, çekirdek alanı, çekirdek çapı ölçümleri ve RGB (Red-Green-Blue) değerlerinin siklus tayininde yeni bir parametre olarak ne şekilde kullanılabileceğinin saptanması amaçlanmıştırÇalışmanın hayvan materyalini seksüel siklus dönemlerinin takibi amacı ile Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Kliniği'ne getirilen ve hospitalize edilen 80 dişi köpek oluşturmuştur. Her siklus dönemi için çalışmaya eşit sayıda (n=10) köpek alınmıştırÇalışmada 80 adet köpeğe ait olan 11423 adet resim analiz edilmiştir. Resimleri aktarma işleminde dijital kamera aparatı ile doğrudan bilgisayara bağlı olan Olympus® marka ışık mikroskopu ve BS200Pro® resim işleme yazılımı kullanılmıştır. Aktarma işleminde resimlerin hiçbir sıkıştırma algoritmasına maruz kalmaması için bitmap (bmp) resim formatı kullanılmıştır. Söz konusu yazılım aracılığıyla otomatik ve manuel olarak seçilen hücreler ve çekirdeklere ait elde edilen veriler MS Excel® yazılımına aktarılmıştır. İstatistiksel hesaplamalar (descriptive, one way ANOVA, Bivariate Correlations) için SPSS 14.0 yazılımı kullanılmıştır. Serum progesteron (P4) düzeyi RIA aracılığıyla belirlenmiştirP4 düzeyinin EPÖ döneminde 0,78 ng/ml iken aşamalı artarak Ö döneminde 7,79 ng/ml ve en üst düzeye EMÖ döneminde (31,14 ng/ml) ulaştığı belirlenmiştir. Değerler AÖ döneminde bazal düzeye düşmüştürVaginal sitolojide elde edilen hücrelerin alan sonuçları dönemlerinde küçük intermedier (KİM) ve büyük intermedier (BİM) hücrelerin GMÖ ve AÖ, çekirdekli süperfisiyal (ÇSF) ve keratinize süperfisiyal (KSF) hücrelerin ise GMÖ döneminde diğer seksüel siklus dönemlerine göre önemli ölçüde küçük olduklarını (P<0.001) göstermiştir. Büyük intermedier hücrelerin EÖ döneminde ortalama 1970,96 ? m2 ayrıca ÇSF ve KSF hücrelerin 3438,82 ? m2 ve 3961,11 ? m2 ile Ö döneminde en geniş alan büyüklüğüne ulaştıkları (P<0.001) saptanmıştır. Çekirdek alanı ve çapı bakımından ise EMÖ döneminde incelenen tüm hücre gruplarının diğer seksüel siklus dönemlerine göre belirgin ölçüde (P<0.001) büyük oldukları bulunmuştur. Ölçülen sitoplazma alanının EÖ döneminde KİM (592,57 ? m2), BİM (1870,47 ? m2) hücreler bakımından tüm diğer seksüel siklus dönemlerinden daha geniş olduğu saptanmıştır. Sitoplazma alanının ÇSF hücrelerde Ö döneminde 3364,16 ? m2 ile diğer seksüel siklus dönemlerinden belirgin ölçüde farklı olduğu ortaya konulmuştur (P<0.001). Hücre alanı, hücre çevresi ölçümleri büyüklüğünde ÇSF ve KSF hücrelerde EPÖ döneminden başlayarak aşamalı bir şekilde Ö dönemine kadar önemli lineer artışların olduğu belirlenmiştir. Östrus döneminde söz konusu hücrelerde büyüklüğün en üst sınırına ulaşılmıştır. Çekirdek alanı, çekirdek çapı ve sitoplazma alanı bakımından da ÇSF hücrelerin aşamalı olarak EPÖ'tan başlayarak EÖ döneminde en büyük değere ulaştığı ortaya konulmuşturHücre alanı, hücre çevresi, hücre çapı ölçümlerinde ÇSF, KSF hücrelerindeki EPÖ döneminden Ö dönemine kadar olan büyüme ile yine bu dönemlerde P4 değerlerinde oluşan artış arasında 0,907 ve 0,963 (P<0,05 ve P<0.001) arasında değişen pozitif bir korelasyon olduğu hesaplanmıştırGreen (yeşil) kanal değerinin GMÖ döneminde diğer seksüel siklus dönemlerine göre önemli ölçüde yüksek (P<0,001) buna karşılık Ö döneminde ÇSF ve KSF hücrelerde önemli ölçüde düşük G kanal değerleri (P<0.001) elde edilmiştir. Red (kırmızı) kanal değerlerinin ise KSF'de EÖ ve Ö dönemlerinde diğer siklus dönemleriyle karşılaştırıldığında önemli ölçüde düşük olduğu (P<0,001) saptanmıştırSonuç olarak, yapılan hücre alan ve çap ölçümleri ile değişik seksüel siklus dönemleri için belirleyici nitelikte veriler elde edildiği ve EPÖ döneminden başlayarak Ö dönemine kadar aşamalı gelişen hücre alan ve çap ölçümlerinin özellikle Ö dönemi için belirleyici olacağı kanısına varılmıştır.

In this study, our aim is to determine that how could we use cell area, cell diameter, cell perimeter, cytoplasma area, nucleus area, nucleus diameter measurements and RGB (Red-Green-Blue) values in exfoliative cytologic smear samples which measured with image analysis software as a new method in sexual cyclus determinationAnimal material of this study is consist of 80 bitches which have been brought to Ankara University Faculty of Veterinary Medicine Gynaechology and Obstetrics Department Clinic for seksual cycle determination and bitches which have been hospitalized and observed for seksual cycle determination and optimal mating time. We included 10 bitches for each cycle phase equallyIn this study we analysed 11423 images which belong to 80 bitches. In image acquiring process we used Olympus® light microsocpe connected directly the computer by digital camera attachment and Bs200Pro® image processing software. Bitmap (bmp) image format was used to avoid compression algoritms. Data acquired from cells and their nucleuses which selected manually and automatically by using Bs200PRo® software were trasferred to MS Excel® software. SPSS® v14.0 was used for statistical calculations (descriptive, one way ANOVA, bivariate correlations). Serum progesteron (P4) levels were determined by RIA (Radio Immuno Assay) methodWe determined that serum P4 level showed progressive increase and it was 7,79 ng/ml in estrus and reached highest level in early metaestrus (31,14 ng/ml) while it was 0,78 ng/ml in early proestrus. Values decreased basal level in anestrusVaginal cytologic cell area measurements of small intermedier, large intermedier cells which have been acquired in late metaestrus and anestrus, ceratinised superficial cells, nucleated superficial cells which have been acquired in late metaestrus were significantly (P<0,001) small according to other cycle phases. We determined that large intermedier cells reached its highest value in early proestrus by 1970,96 ? m2 average area measurement. Nucleated superficial cells and ceratinised superficial cells reached their highest value in estrus by 3438,82 ? m2 and 3961,11 ? m2 average area measurement respectively. Measured cytoplasma areas in early estrus were larger then other cycle phases for small intermedier (592,57 ? m2) and large intermedier (1870,47 ? m2) cells. We found that cytoplasma area of nucleated superficial cells in estrus is significantly different (P<0,001) from other cycle phases. Linear increase of cell area, cell perimeter values of nucleated and ceratinised superficial cells was determined from beginning of early proestrus to estrus. These cells reached their highest cell area and perimeter values in estrus. Nucleus area, nucleus diameter and cytoplasma values of nucleated superficial cells begun to increase in early proestrus and reached highest level in early estrusPositive correlation values which changing 0,907 (P<0,05) to 0,963 (P<0,001) were calculated between serum P4 levels and cell area, cell perimeter, cell diameter values of nucleated and ceratinised superficial cells from early proestrus to estrusGreen channel values of nucleated and ceratinised cells in late metaestrus are significantly (P<0,001) higher then they are in other phases. Significantly (P<0,001) lower green channel values of these cells were acquired in estrus. Red channel values of ceratinised superficial cells in early estrus and estrus are significantly lower then they are in other phasesAs a result, by performing cell area and diameter measurements we acquired deterministic values for different cycle phases and we are in the opinion of progressive increase of cell area and diameter values beginning with early proestrus to estrus are deterministic especially for estrus phase.